Zwalczanie i zapobieganie pojawienia się roztocza w uprawie

Z uwagi na szybkość rozmnażania, odporność na pestycydy oraz miniaturowy rozmiar, pozbycie się inwazji może być trudne nawet dla doświadczonych hodowców. Na szczęście występują stosunkowo rzadko w porównaniu z innymi szkodnikami.

Jakie szkody czynią roztocza?

Roztocza, to małe pajęczaki, które mogą pasożytować lub żyć w glebie i stanowić zagrożenie dla hodowli marihuany. Są trudne do wyeliminowania ze względu na swoją szybką reprodukcję, miniaturowy rozmiar i odporność na pestycydy. Roztocza żywią się składnikami odżywczymi i chlorofilem rośliny, co prowadzi do uschnięcia, zaburzenia fotosyntezy, zmniejszenia plonów oraz przenoszenia chorób. Objawy obecności roztoczy na roślinach to zżółknięcie liści, białe, żółte lub pomarańczowe plamy na liściach, a czasem również pajęczyny. Z uwagi na swoje niewielkie rozmiary, mogą łatwo uchodzić uwadze hodowców i być mylone z innymi problemami roślin.

Najczęściej występujące roztocza – jak je rozpoznać?

Inwazje roztoczy to powszechny problem w uprawie konopi. Wśród tych szkodników najczęściej spotyka się różne gatunki roztoczy :

• Przędziorki (Spider mites) – Tetranychidae
• Roztocz rdzawa (Russet mites) – Aceria anthocoptes
• Roztocz szklarniowiec (Broad mites) – Polyphagotarsonemus latus

Różne gatunki roztoczy pasożytujących na roślinach konopi wywołują podobne objawy. Choć identyfikacja konkretnego gatunku może być pomocna przy bardziej skutecznym leczeniu, zazwyczaj nie jest to niezbędne, ponieważ sposoby zwalczania są podobne. Jednym z przykładów jest wykorzystanie drapieżnych roztoczy Amblyseius andersoni do zwalczania roztocza rdzawej.

Przędziorki

Na roślinie pojawiają się ślady nadgryzień liści, a same pajęczaki można zauważyć na spodzie liści, choć są one bardzo małe i wymagają dużej spostrzegawczości. Objawy ich obecności często są mylone z niedoborami składników mineralnych, ponieważ są to głównie przebarwienia. Roztocze charakteryzują się bardzo wysoką zdolnością reprodukcyjną – w ciągu jednego miesiąca z jednej samicy może powstać nawet do miliona młodych. Są również problemem nawracającym, ponieważ pomimo pozbycia się ich, po kilku tygodniach zazwyczaj pojawiają się ponownie. Charakterystycznym dla tego gatunku jest pozostawianie pajęczyny, która czyni pokryte nią pąki niezdatnymi do spożycia.

Roztocz rdzawa

Roztocze tego gatunku są bardzo małe i można je dostrzec tylko pod lupą lub w dużej liczbie. To może powodować białe plamy na liściach, co z kolei jest często mylone z grzybicą. Roztocza te żyją w szczelinach liści, pąkach lub łodygach, a ich obecność powoduje, że brzegi liści zwijają się, a pąki obumierają. Roślina blaknie i więdnie, a objawy zwykle są bardziej widoczne na górnych częściach roślin.

Roztocz szklarniowiec

W naszych warunkach roztocze tego gatunku najczęściej atakują rośliny uprawiane w szklarniach. W naturze występują w tropikach i nie są w stanie przetrwać zimy. Charakteryzują się niewielkimi rozmiarami, przypominającymi roztocz rdzawą, dlatego są widoczne jedynie pod powiększeniem. Ich obecność na roślinie objawia się zwijaniem brzegów liści, pęcherzami lub wilgotnymi plamami. Liście wydają się zwiędnięte i opadające. Cechą charakterystyczną tego gatunku są brązowe krawędzie u podstawy młodych liści. Roztocze te składają jaja wewnątrz rośliny, co czyni ich zwalczanie trudnym. Zazwyczaj pojawiają się w pewnych rejonach rośliny, a ich objawy bywają mylone z innymi chorobami roślin, takimi jak wirus mozaiki tytoniu, przelanie lub przegrzanie.

Jak pozbyć się roztoczy?

Należy zwalczyć roztocze, ale nie ma jednej uniwersalnej metody, która zapewni skuteczność. W przypadku zainfekowanych części rośliny należy je usuną. Na pozostałe zastosować jeden ze środków przeciwko roztoczom, takich jak olej z miodli indyjskiej, mydła ogrodnicze potasowe lub spinosad. Ważne jest również pozbycie się zaatakowanych fragmentów lub całych roślin, ponieważ roztocza mają wysokie zdolności reprodukcyjne, a brak wystarczającej ostrożności może prowadzić do nawrotu inwazji.

Środki stosowane w walce z roztoczami

Można rozważyć kilka organicznych substancji w kontekście zwalczania roztoczy.

Jednym z pomysłów jest zastosowanie ziemi okrzemkowej, zwanej diatomitem. Jest to naturalnie występująca skała osadowa składająca się z pancerzyków jednokomórkowych glonów. Wystarczy posypać nią ziemię wokół rośliny, aby zwalczyć wiele rodzajów owadów. Diatomit jest bardzo drobny, ma wielkość 5-100 mikronów i dostaje się w każdy zakamarek ciała insektów. Jest dla nich bardzo ostry i uszkadza pancerzyk, co prowadzi do ich śmierci. Jest całkowicie naturalny i bezpieczny dla środowiska i roślin.

Inne propozycje obejmują stosowanie oprysków na roztocza

Spinosad Można zastosować organiczny środek przeciwko owadom o nazwie Spinosad, który jest bezpieczny dla rośliny, większości zwierząt i ludzi. Powstaje na skutek fermentacji bakterii glebowych actinomycete Saccharopolyspora spinosa. Oprócz bezpieczeństwa dla roślin, posiada on także zaletę przeciwdziałania innym szkodnikom konopi, takim jak gąsienice, mszyce, roztocza czy wciornastki. Niestety, w niektórych krajach jest zakazany ze względu na toksyczność dla pszczół. Aby zastosować ten środek, należy spryskać nim liście i inne podatne na atak części rośliny. Najlepiej działa w temperaturach od 8 do 25 stopni Celsjusza, warto więc stosować go w nocy, aby zmniejszyć ryzyko kontaktu z pszczołami.

Olejek neem i inne preparaty będącą mieszanką limonoidówInnym. Są skutecznym rozwiązaniem w walce z szkodnikami konopi jest stosowanie organicznych preparatów opartych na mieszankach limonoidów – substancjach chemicznych obecnych m.in. w cytrusach. Jednym z najważniejszych składników jest azadyrachtyna, pozyskiwana z nasion miodli indyjskiej. Preparaty zawierające azadyrachtynę są od dawna wykorzystywane w Unii Europejskiej i od kilku lat są dopuszczone do obrotu w Polsce. Oprócz tego, skutecznym środkiem może być olej z wyciskanych na zimno nasion miodli indyjskiej, zwany olejem neem, który jest w pełni bezpieczny dla ludzi i rośliny. Jednak ze względu na wyrazisty smak, należy uważać, aby preparat nie dostał się na kwiaty.

Potasowe mydła ogrodnicze – Potasowe mydła ogrodnicze są bezpiecznym środkiem ochrony roślin, który nie szkodzi ani roślinom, ani pożytecznym organizmom występującym w ogrodzie. Niestety, mają krótki czas działania i wymagają ponownych aplikacji. Tak jak olej neem, mogą wpłynąć negatywnie na smak rośliny, dlatego warto unikać aplikacji na pąki. W przypadku przypadkowego kontaktu z kwiatami, nie stanowią one jednak zagrożenia dla zdrowia rośliny. Zwykle aplikuje się je na liście.

Zwalczanie przędziorków

Aby zwalczyć inwazję przędziorek, można zastosować kilka skutecznych metod. Jednym z prostych sposobów jest zapewnienie przewiewu, który utrudni rozmnażanie się tych szkodników. Również zdmuchnięcie pajęczaków z roślin przed zastosowaniem innych metod może zwiększyć skuteczność zwalczania.

Innymi skutecznymi metodami są te opisane wcześniej. Takie jak stosowanie organicznych środków przeciwko szkodnikom, np. oleju neem czy potasowych mydeł ogrodniczych. Ważne jest również usunięcie zainfekowanych części rośliny.

Dodatkowo, drapieżne roztocza z rodziny Amblyseius oraz biedronki mogą okazać się pomocne w zwalczaniu przędziorek. Wprowadzenie ich do hodowli jest proste i nie stanowią one zagrożenia dla roślin. Warto jednak pamiętać, że nie są one w stanie poradzić sobie same z inwazją i powinny być stosowane jako wsparcie dla pozostałych metod.

Jak zapobiegać pojawieniu się roztoczy?

Należy pamiętać, że najczęstszym źródłem ataków są pajęczaki przenoszone z zewnątrz. Przy wprowadzaniu nowych roślin warto przeprowadzić kwarantannę i upewnić się, że nie zawierają szkodników lub ich jaj. Przydatne w uprawie może być posiadanie mikroskopu. Ważne jest utrzymywanie czystości w miejscu hodowli poprzez usuwanie martwych liści i innej materii organicznej, która może być pożywką dla szkodników. Plantacja nie powinna być miejscem do przebywania ludzi ani zwierząt – im mniej osób tam przebywa, tym lepiej. W miejscu wzrostu roślin ważne jest dbanie o odpowiednią temperaturę, wilgotność i wymianę powietrza.

Najważniejsze jest jednak stałe obserwowanie roślin i uważność w prowadzeniu hodowli, co umożliwi wczesne wykrycie i ograniczenie rozmiaru inwazji. Przywiązanie uwagi do szczegółów może zaoszczędzić wiele czasu, kłopotów i pieniędzy. Dodatkowo roślina, która nie potrzebowała chemikaliów w trakcie wzrostu, będzie mniej szkodliwa i smaczniejsza.

Zwróć uwagę na to, że w Polsce uprawa i posiadanie konopi indyjskich jest nielegalne, a stanowią one przedmiot zakazu. Właśnie dlatego niniejszy artykuł ma jedynie charakter edukacyjny. Informacje zawarte w nim mogą być przydatne dla osób, które mieszkają w krajach, w których uprawa i posiadanie marihuany jest dozwolone.