Ból przewlekły to taki, który trwa dłużej niż 3 miesiące. Może mieć różne przyczyny, najczęściej jest związany z dolegliwościami takimi jak artretyzm lub bóle kręgosłupa. Ból może być następstwem urazu, operacji albo pojawić się niespodziewanie. Dotyczy to najbardziej bólów karku lub kręgosłupa. Związane są one często ze stresem lub długim siedzeniem. Jak w leczeniu bólu może pomóc marihuana medyczna?

Medyczna marihuana a ból chroniczny

Chroniczny ból znacznie obniża jakość życia. Stan ten może spowodować przewlekłe cierpienie fizyczne, inwalidztwo, wycofanie społeczne i zaburzenia emocjonalne. Pojawia się w każdej grupie wiekowej, jednak najbardziej narażone są osoby starsze. Konopie i ich zdolność łagodzenia bólu są znane od wieków. Używano ich do lat 30, później zostały wyparte przez opiaty. Marihuana potrafi rozwiązać część problemów zdrowotnych, nie pozostawiając przy tym skutków ubocznych, jakie mogą wywołać tradycyjne leki.

Jak powstaje ból i jak działa na mózg

Jeśli ból przejmie kontrolę nad codziennym życiem może, mieć to poważne następstwa. Chroniczny ból wpływa na życie społeczne, zawodowe, jakość snu i poziom energii. Trudno jest pozostać sobą kiedy umysł i ciało zużywają całe swoje zasoby, aby walczyć z bólem. Ciągłe cierpienie z tym związane może prowadzić do depresji i uczucia niepokoju. Większość rodzajów przewlekłego bólu nie pozostaje jedynie w określonej części ciała. Przedostaje się on do układu nerwowego i mózgu. Ból prowadzi do ciągłego stresu i sprawia, że układ nerwowy nie może powrócić do stanu spoczynku. Ból dzielimy na:

• Nocyceptywny – spowodowany przez drażnienie receptorów.
• Neuropatyczny – postaje przez zaburzenie pracy układu nerwowego.

Oba z wyżej wymienionych przesyłają informację do mózgu. W mózgu istnieją konkretne obszary, które mogą zwiększać lub zmniejszać ból, a także części odpowiedzialne za jego przetwarzanie. U osób cierpiących z powodu przewlekłego bólu może wystąpić nadmierna aktywność obwodów, które wzmacniają ból. Na jego odczuwanie wpływają także części mózgu, które odpowiadają za niepokój, strach, odczuwanie emocji i naukę. To bardziej złożona dolegliwość niż odczuwanie samego bólu w konkretnej części ciała. Lecznicze kannabinoidy pełnią rolę walki z bólem zarówno w jego obszarze jak i w mózgu.

Terapia medyczną marihuaną a opioidy

Podejście i możliwości do leczenia bólu są różne. Dostępne są różne leki przeciwbólowe, które wykazują także właściwości przeciwzapalne. Pomagają one w łagodzeniu silnego bólu. Są jednak mniej skuteczne w przypadku bólu chronicznego. Powodują szereg skutków ubocznych w układzie pokarmowym kiedy są stosowane długoterminowo. Opioidy głównie przekonują nasz mózg, żeby nie przywiązywał zbyt dużej uwagi do bólu. Działa to na chwilę, zwłaszcza w przypadku krótkoterminowego bólu. 

W przypadku dłuższego stosowania mogą, silnie uzależniać a ich skuteczność spada. Nadmierne przepisywanie recept na opioidy wpłynęło na powstanie kryzysu opioidowego w Stanach Zjednoczonych. Prowadzone są liczne badania, z których wynika, że powodują poważne skutki uboczne, silne uzależnienie, a nawet śmierć. Zanim pacjenci otrzymali możliwość leczenia bólu medyczną marihuaną, opioidy były praktycznie jedyną opcją leczenia przewlekłego, silnego bólu. 

Oto analiza opublikowana przez American Medical Association (AMA): Około jeden na trzech pacjentów cierpiących na przewlekły ból zgłasza używanie marihuany jako opcji leczenia. Większość z tej grupy używa marihuany jako substytutu innych leków przeciwbólowych, w tym opioidów.

Badania przeprowadzone przez naukowców z University of Michigan i Johns Hopkins University opierają się na rosnącej literaturze naukowej wskazującej, że kannabinoidy mogą służyć jako skuteczne narzędzia leczenia bólu u niektórych osób oraz jako substytuty poszczególnych leków.

„Ponad połowa dorosłych, którzy używali konopi do leczenia bólu przewlekłego, zgłosiła, że ich stosowanie doprowadziło ich do zmniejszenia stosowania leków przeciwbólowych opioidowych na receptę, leków nieopioidowych na receptę oraz leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty”. – według autorów pracy badawczej.

„Wysoki stopień zastępowania marihuany zarówno leczeniem opioidowym, jak i nieopioidowym podkreśla znaczenie badań mających na celu wyjaśnienie skuteczności i potencjalnych negatywnych konsekwencji stosowania marihuany. Wyniki sugerują, że przepisy dotyczące konopi umożliwiły dostęp do konopi jako środka przeciwbólowego, pomimo luk w wiedzy na temat stosowania ich jako środka medycznego w leczeniu bólu”.

Rola marihuany i kannabinoidów w leczeniu bólu

Konopie bardzo dobrze działają przeciwbólowo. Dzieje się tak, ponieważ układ endokannabinoidowy jest zaangażowany w regulację sieci mózgowych. Są one związane z bólem, który jest zlokalizowany m.in. w nerwach, stawach i tkankach. Stosowanie fitokannabinodów zawartych w marihuanie wstrzymuje sygnały bólowe za pomocą szlaków neuroprzekaźników oraz chemicznych. Efekt anturażu, czyli synergia kannabinoidów (np. THC i CBD) oraz terpenów powoduje działanie przeciwbólowe. Receptory, które są częścią układu endokannabinoidowego znajdują się w wielu obszarach ciała. Należą do nich mózg, tkanki, rdzeń kręgowy, komórki nerwowe, immunologiczne i główne narządy. To wyjaśnia, w jaki sposób marihuana może działać na ból zlokalizowany w różnych miejscach.

Receptory CB1 znajdują się głównie w ośrodkowym układzie nerwowym (obejmuje nerwy rdzenia kręgowego i mózgu) i wpływają na odczuwanie bólu. Odgrywają rolę w sygnalizowaniu bólu do mózgu za pośrednictwem rdzenia kręgowego. Na poziomie fizjologicznym receptory CB1 mogą wpływać na emocje, pamięć, funkcjonowanie wykonawcze i nagrodę. CB1 jest receptorem odpowiedzialnym za odurzające działanie marihuany.

Receptory CB2 odgrywają ważną rolę w bólu poprzez ich rolę w odpowiedzi immunologicznej organizmu, głównie ze względu na ich działanie przeciwzapalne, chociaż mają również właściwości przeciwbólowe lub łagodzące ból. Receptory te znajdują się zarówno w komórkach odpornościowych, tkankach obwodowych (zewnętrznych), jak i w ośrodkowym układzie nerwowym, ale na znacznie niższych poziomach niż receptory CB1.

Na jakie rodzaje bólu przewlekłego pomagają konopie

Konopie pomagają na wiele różnych dolegliwości bólowych. Należą do nich:

• Ból nerwowy (neuropatyczny) – może pojawić się po uszkodzeniu nerwu lub być następstwem choroby.
• Ból cielesny (somatyczny) – występuje w układzie kostnym, mięśniach, stawach i tkankach miękkich.
• Ból psychogenny – jest połączeniem bólu i stresu i ma podłoże psychiczne.
• Ból sensytyzacji ośrodkowej – podczas występowania tego rodzaju bólu sieci mózgowe stają się bardzo wrażliwe. Odbierają niebolesne bodźce jako ból.
• Ból idiopatyczny – nie da się określić jego przyczyny.

Kannabinoidy mogą zmienić sposób, w jaki mózg przetwarza ból, a także reakcje na odczuwanie bólu. Kiedy obszary mózgu związane z nastrojem i emocjami angażują się w ból, sprawia on jeszcze więcej cierpienia. Ludzie cierpiący z powodu bólu często nie mają siły na aktywność fizyczną i bywa to przyczyną depresji oraz nadwagi. Pacjenci coraz częściej przekonują się do kannabidiolu. Nie powoduje on działania psychoaktywnego. Pierwszym krokiem jest jego działanie przeciwbólowe. Oprócz tego CBD może wspomóc bezpieczną utratę wagi ze względu na to, jak wpływa na ciało i mózg. Tym samym, zmniejsza ryzyko wystąpienia problemów związanych z nadwagą, takich jak cukrzyca i zaburzenia metaboliczne. W przypadku niektórych pacjentów CBD pomaga ograniczyć stosowanie tradycyjnych środków na receptę. Niektórzy rezygnują całkiem z leków i korzystają jedynie z oleju CBD.

CBD w leczeniu bólu

Wiele osób próbowało olejku CBD dostępnego bez recepty w celu złagodzenia bólu i kończyło się to brakiem efektów. Po większym wywiadzie medycznym i ponownej próbie jednak zaczynało być skuteczne. Co mogło na to wpłynąć? Był to izolat lub broad spectrum. Czasami wystarczy to niewielkie stężenie do 0,3% THC, aby osiągnąć pożądany efekt terapeutyczny. W przypadku bardzo silnego, przewlekłego bólu najlepiej jest sięgnąć po olejek full spectrum. Szczególnie dotyczy to stanów zapalnych. Warto wybrać olej lub susz, który zawiera działające przeciwzapalnie terpeny. Należą do nich: mircen oraz beta-kariofilen. Odmiany o dużym stężeniu CBD najlepiej sprawdzą się w leczeniu bólu neuropatycznego. Warto łączyć leczenie kannabinoidami z ćwiczeniami medytacyjnymi, jogą lub fizjoterapią.

THC w leczeniu bólu

Ból może znacznie pogorszyć jakość snu i często nasila się wieczorem. Na nocne bóle i problemy ze snem sprawdzi odpowiednio dobrana odmiana medycznej marihuany (o wyższej zawartości THC niż CBD lub w zrównoważonych proporcjach). Warto wybrać odmianę z terpenami, takimi jak mircen i linalol. Wykazują synergiczne działanie z THC i zapewniają silniejsze działanie przeciwbólowe. Z kolei beta-kariofilen jest silnym środkiem przeciwzapalnym, a razem w połączeniu z THC chroni żołądek przed niekorzystnym działaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych na układ pokarmowy.

Istnieje wiele sposobów terapii marihuaną w celu uśmierzania bólu. Można ją palić, waporyzować, stosować miejscowo na skórę lub spożywać produkty spożywcze. Sposób przyjmowania marihuany zależy od osobistego wyboru i rodzaju odczuwanego bólu. Do szybkiego zatrzymania silnego rozległego bólu (np. atak migreny) oraz nagłych skurczów mięśni najlepszą metodą będzie waporyzacja. Na bóle miejscowe zwykle sprawdzają się kremy łączone z olejkiem konopnym przyjmowanym doustnie. 

Konopie medyczne łagodzą ból poprzez bezpośrednie działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Wpływają również na proces uwalniania neuroprzekaźników. Układ endokannabinoidowy potrafi wpływać na sygnalizację bólu w systemie nerwowym. Kannabinoidy ograniczają przesyłanie sygnałów bólowych do kręgosłupa i mózgu. Niedobór endokannabinoidów może być przyczyną bólu spowodowanego dolegliwościami takimi jak migrena czy fibromialgia.

Stosowanie medycznej marihuany staje się częstym wyborem leczenia pacjentów na całym świecie. Marihuana może złagodzić chroniczny ból, zwłaszcza w terapii bólu neuropatycznego. Jest to ból związany ściśle z nerwami i bywa wyjątkowo trudny w leczeniu. Kannabinoidy działają na ból często skuteczniej niż inne środki. Marihuana nie powoduje takich skutków ubocznych jak inne leki przeciwbólowe i nie wiąże się z ryzykiem przedawkowania.

Jeżeli chcesz rozpocząć terapię medyczną marihuaną to sprawdź naszą zakładkę KLINIKI KONOPNE.

Źródła:

1. Backes M. (2014).  Marihuana i Medycyna. Purana
2. Dr Gordon D. (2021). Biblia CBD. Wydawnictwo Kobiece
3. Rogowska-Szadkowska D. (2022). Komu pomaga medyczna marihuana. Wydawnictwo Krytyki Politycznej
4. Jot B. (2014). Marihuana leczy. Wydawnictwo MMJ
5. Bicket C.M., Stone E.M., McGinty E.E. (2023). Jama Network. Use of Cannabis and Other Pain Treatments Among Adults With Chronic Pain in US States With Medical Cannabis Programs. Z linku: https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2800119