Konopie indyjskie mają działanie zarówno anksjogenne (nasilające uczucie lęku), jak i anksjolityczne (przeciwlękowe). Używanie marihuany wiąże się z zaburzeniami lękowymi (AD). Pojawia się jednak ważne pytanie: czy to marihuana powoduje lęk, czy to osoby cierpiące z powodu lęku sięgają po marihuanę?
Marihuana a zaburzenia lękowe
Ścieżki przyczynowe i mechanizmy leżące u podstaw związku między używaniem konopi indyjskich (CU)/zaburzeniami związanymi z używaniem konopi indyjskich (ang. Cannabis use disorder, CUD) a lękiem pozostają niejasne. W związku z tym badacze przeanalizowali literaturę za pomocą systematycznego przeglądu, aby zbadać związek między konopiami indyjskimi a lękiem. Badane hipotezy obejmują przyczynowość, teorię wspólnego czynnika i hipotezę samodzielnego leczenia zaburzeń lękowych za pomocą marihuany.
Czy konopie są przyczyną zaburzeń lękowych?
Systematyczny przegląd opublikowanej literatury bada związek używania marihuany z zaburzeniami lękowymi lub lękiem, w tym opisy przypadków, przeglądy, badania obserwacyjne oraz badania przedkliniczne i kliniczne.
Związek między konopiami indyjskimi a lękiem najlepiej wyjaśnić lękiem predysponującym jednostki do używania konopi indyjskich jako metody samodzielnego leczenia stanów lękowych. Związek przyczynowy, w którym to marihuana powoduje występowanie zaburzeń lękowych, jest mniej prawdopodobny pomimo wielu badań, które to sugerują.
THC wydaje się upośledzać sposób, w jaki mózg przetwarza przypadkowe zdarzenia. Mówiąc prościej, osoby po zażyciu marihuany są bardziej skłonne do nadawania dodatkowego znaczenia przypadkowym zdarzeniom i błędnie je interpretować. Prawdopodobieństwo takich doświadczeń zwiększa się, gdy dana osoba jest narażona na negatywne emocje, takie jak strach i złość.
Objawy zaburzeń lękowych
Szacuje się, że ok. 4% osób na świecie cierpi na pewien poziom lęku. W niektórych obszarach lęk pozostaje często niezdiagnozowany z różnych powodów, więc rzeczywisty wskaźnik może być znacznie wyższy.
Lęk jest opisywany jako intensywne, nadmierne i uporczywe zmartwienie i strach przed codziennymi sytuacjami. Fizyczne objawy lęku mogą obejmować przyspieszone bicie serca, przyspieszony oddech, nadmierną potliwość i zmęczenie.
„Niepokój i lęk jest objawem medycznym o szczególnym znaczeniu, ponieważ wielu pacjentów cierpi na zaburzenia lękowe (AD). Najczęstszym z nich jest zespół stresu pourazowego (PTSD), z częstością występowania w ciągu całego życia od 3,6% do 9,7%. Badane jest również stosowanie konopi indyjskich w zaburzeniach lęku społecznego (SAD), zaburzeniach lękowych z napadami paniki (PD), zaburzeniach lękowych uogólnionych (GAD) i zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych (OCD)”. – informują badacze
Co mają wspólnego stany lękowe z zażywaniem marihuany?
Prawidłowa interpretacja związku między marihuaną a występowaniem zaburzeń lękowych oraz zrozumienie wpływu zależnego od dawki na układ lękowy mają coraz większe znaczenie zarówno dla klinicystów, jak i badaczy. Istnieje jednak niewiele badań analizujących wpływ konopi indyjskich na lęk oraz wpływ lęku na spożycie konopi indyjskich.
Celem przeglądu była ocena literatury w odniesieniu do dwukierunkowej interakcji między marihuaną a lękiem.
Istnieją różne teorie próbujące wyjaśnić związek między marihuaną a lękiem. Badanie bazuje na pewnych ramach teoretycznych, które są oparte na literaturze.
„Zbieramy dane na temat możliwości związku przyczynowego, w którym używanie konopi indyjskich (CU) może powodować lęk. Gromadzimy również dane na temat teorii wspólnego czynnika, która wspiera ideę, że czynniki zakłócające tworzą fałszywy związek między konopiami indyjskimi a lękiem. Testujemy również hipotezę samoleczenia lub pomysł, że pacjenci z zaburzeniami lękowymi samoleczą się za pomocą konopi indyjskich. Naszą nadrzędną hipotezą jest to, że dowody potwierdzające powiązania przyczynowe byłyby ograniczone. To znaczy, że konopie indyjskie niekoniecznie powodują lęk”. – czytamy w badaniu
Zamiast tego lęk może powodować, że pacjenci cierpiący na ten objaw używają konopi w celu leczenia i robią to samodzielnie, bez nadzoru lekarza i terapeuty.
Przegląd badań naukowych: lęk i marihuana
W przeglądzie systematycznym upublikowanym w Medical Cannabis and Cannabinoids badacze wykorzystali oświadczenie PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses) z 2009 roku w celu identyfikacji artykułów i weryfikacji informacji. W sierpniu 2022 r. zgromadzono dostępną bibliografię w celu zidentyfikowania całej istotnej literatury dotyczącej lęku i przyjmowania konopi indyjskich w odniesieniu do zaburzeń lękowych (tj. PTSD, GAD itp.). Badania uwzględnione w wyszukiwaniu obejmowały daty publikacji od 2008 do sierpnia 2022 roku. Wyszukiwanie przeprowadzono z wykorzystaniem baz danych PubMED i MEDLINE (2008-2022) przy użyciu następującej terminologii: [lęk], [anksjogenny], [anksjolityczny], [PTSD], [OCD], [GAD], [konopie indyjskie], [marihuana], [tetrahydrokannabinol], [THC].
Kryteria włączenia do wyszukiwania obejmowały wszystkie badania niebędące artykułami przeglądowymi na temat lęku i konopi indyjskich. Badacze zwrócili szczególną uwagę na modelowanie związku konopi indyjskich i lęku w oparciu o wspomniany wcześniej model strukturalny (tj. teorię wspólnego czynnika, hipotezę samoleczenia itp.). Dane były zgłaszane głównie jako iloraz szans (stosunek szansy wystąpienia danego zdarzenia w jednej grupie do szansy jego wystąpienia w innej grupie).
Nie przeprowadzono jednak metaanalizy. W celu włączenia badania musiały być napisane w języku angielskim. Wszystkie streszczenia zostały niezależnie sprawdzone przez 1 badacza w celu określenia przydatności do włączenia. Jeśli artykuł został zakwalifikowany do badania, uzyskano pełny tekst w celu późniejszej ekstrakcji informacji. Dwa główne kryteria wykluczenia nie obejmowały danych eksperymentalnych z modelami lęku lub niewłaściwego rodzaju dowodów (tj. metaanaliz, przeglądów itp.).
Badacze wykorzystali różne techniki analityczne do przetestowania statystycznej poprawności modeli koncepcyjnych, a dokładniej relacji między zmiennymi niezależnymi i zależnymi, zwłaszcza gdy nie są one przyczynowe.
„Ramy cytowane w tym artykule obejmują analizę ścieżek, która identyfikuje zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie efekty. Odrębnym celem tej analizy jest porównanie różnych modeli, a tym samym określenie, który model najlepiej pasuje do danych ze statystycznego punktu widzenia. Celem jest określenie, który model najlepiej pasuje do danych, i jako takie jest to podejście, które pozwala nam znaleźć najlepsze dopasowanie spośród wielu możliwości”. – czytamy w przeglądzie
Poziom lęku związany z używaniem cannabis
Początkowe badania nad konopiami indyjskimi koncentrowały się na scharakteryzowaniu potencjału toksycznego i terapeutycznego. Badania przekrojowe wykazały wstępne powiązania między używaniem konopi indyjskich a lękiem. Objawy związane z lękiem i depresją korelowały z używaniem marihuany wśród studentów uniwersytetów, przy czym osoby używające konopi indyjskich zgłaszały znacznie niższy poziom lęku. Inne podobnie zaprojektowane badanie sugerowało brak związku z lękiem-stanem lękowym a marihuaną.
„W 10-letnim badaniu podłużnym (w grupie 1395 badanych) odnotowano związek między CU/CUD a AD, zarówno z uwzględnieniem czynników zakłócających, jak i bez nich. Inne prospektywne badania nie wykazały istotnej korelacji między zaburzeniem lękowym i używaniem marihuany lub zgłaszają wstępne powiązania, które stają się nieistotne po dostosowaniu. W rezolucji metaanaliza wykazała pozytywny związek między lękiem a CU (OR = 1,24, 95% CI: 1,06-1,45, p = 0,006; N = 15 badań) i silniejszy pozytywny związek między lękiem a CUD (OR = 1,68, 95% CI: 1,23-2,31, p = 0,001; N = 13 badań). Związek ten pozostał istotny po stratyfikacji dla badań skorygowanych o czynniki zakłócające i nieskorygowanych o czynniki zakłócające”. – informują badacze
W literaturze badane są trzy podstawowe hipotezy wyjaśniające związek między używaniem konopi a lękiem:
- przyczynowość
- teoria wspólnego czynnika, w której lęk i używanie marihuany mają nakładające się czynniki predysponujące
- hipoteza samoleczenia sugerująca, że ulga w objawach lękowych predysponuje do zażywania konopi indyjskich
Zakładając, że związek między CU/CUD i AD jest w rzeczywistości przyczynowy, pozostaje kwestia kierunkowości. Kilka badań potwierdza koncepcję, że częstotliwość używania marihuany napędza lęk lub częstość występowania zaburzeń lękowych. Wśród tych badań są badania grupy urodzeniowej o dużej liczebności próby. Ta kierunkowa interpretacja jest zgodna z kilkoma badaniami opisującymi ostre działanie anksjogenne konopi indyjskich. Niewiele badań potwierdza odwrotny wniosek, że to zaburzenie lękowe predysponuje do używania konopi.
Istnieją sprzeczne dane dotyczące roli używania marihuany u osób cierpiących z powodu lęku. Chociaż istnieje wyraźny związek między nimi, kierunek przyczynowości pozostaje niejasny, a badania zgłaszają sprzeczne relacje, a także efekty, które stają się nieistotne po dostosowaniu współzmiennych. Najbardziej przekonujące dowody przemawiają za hipotezą samoleczenia.
Leczenie zaburzeń lękowych medyczną marihuaną
Oprócz samodzielnego leczenia badacze także potwierdzają, że pacjenci z lękiem korzystają z medycznej marihuany. Pacjenci z uogólnionym zaburzeniem lękowym wykazują trwałą poprawę objawów po zastosowaniu produktów z konopi indyjskich, zgodnie z danymi opublikowanymi w Neuropsychopharmacology Reports.
Uogólnione zaburzenie lękowe (ang. Generalized anxiety disorder, GAD) jest zaburzeniem psychicznym i behawioralnym. To konkretnie zaburzenie lękowe, charakteryzujące się nadmiernym, niekontrolowanym i często irracjonalnym zamartwianiem się wydarzeniami lub czynnościami. Zamartwianie się często zakłóca codzienne funkcjonowanie. Osoby chore na GAD często nadmiernie martwią się codziennymi sprawami, takimi jak zdrowie, finanse, śmierć, sprawy rodzinne, obawy związane z relacjami lub trudnościami w pracy. Objawy mogą obejmować nadmierne zamartwianie się, niepokój, kłopoty ze snem, wyczerpanie, drażliwość, pocenie się i drżenie.
Brytyjscy badacze ocenili bezpieczeństwo i skuteczność roślinnych produktów z konopi indyjskich (olejów, kwiatów lub kombinacji obu) u ponad 300 pacjentów zarejestrowanych w brytyjskim rejestrze medycznej marihuany. Uczestnicy badania posiadali zezwolenie lekarza na dostęp do produktów z konopi indyjskich. Autorzy oceniali skuteczność marihuany po 1,3,6 i 12 miesiącach.
Zgodnie z wcześniejszymi badaniami, leczenie konopiami indyjskimi wiązało się z trwałą poprawą lęku, snu i jakości życia. Pacjenci z objawami silnego lęku doświadczyli klinicznie istotnej poprawy objawów lękowych po 12 miesiącach.
Naukowcy podsumowali: „Wyniki tego badania pokazują, że leczenie CBMP (produktami leczniczymi na bazie marihuany) wiąże się ze statystycznie istotną poprawą w zakresie lęku i snu po 12 miesiącach u pacjentów z GAD. Wyniki wskazały również, że leki na bazie konopi były dobrze tolerowane przez cały czas trwania badania. Pacjentom przepisywano olejki, suszone kwiaty lub kombinację obu”.
Nowe badania kliniczne mają na celu lepsze zdefiniowanie potencjału terapeutycznego medycznej marihuany w leczeniu schorzeń takich jak OCD, PD, GAD i PTSD. W związku z tym wyjaśnienie wpływu konopi indyjskich i ich składników na układ lękowy jest ogromnie istotne. THC było szczególnie interesujące w ostatniej dekadzie ze względu na rosnącą liczbę przypadków użytkowników marihuany i dynamicznie zmieniającą się sytuację prawną.
THC a lęk i panika
THC może aktywować receptory endokannabinoidowe w całym mózgu, w tym w ciele migdałowatym. Ciało migdałowate odgrywa kluczową rolę w regulowaniu reakcji związanych ze strachem, takich jak lęk i stres. Duże dawki THC mogą nadmiernie stymulować ciało migdałowate, prowadząc do ataku strachu lub reakcji opartych na lęku. W konsekwencji ta nadmierna aktywacja negatywnych emocji może wywołać np. paranoję.
Stan emocjonalny związany z przyjęciem zbyt dużej dawki THC jest chwilowy. Ważne jest wtedy wsparcie bliskiej osoby i zrozumienie, że to uczucie zaraz minie. Pomocne będzie wypicie dużej ilości wody oraz świeże powietrze. Zbawienne na stany lękowe po THC jest również przyjęcie CBD.
Stężenie kannabinoidów (m.in. THC i CBD) jest bardzo istotne. Badanie porównujące działanie odmian konopi z większą zawartością CBD i THC wykazało, że odmiany z przewagą CBD spowodowały natychmiastowe zmniejszenie napięcia i niepokoju. Szczepy z dominacją THC powodowały wzrost paranoi u użytkowników natychmiast po spożyciu, a efekty ustępowały po godzinie.
W kwietniowym wydaniu Drug and Alcohol Dependence pojawiła się publikacja na temat stanów lękowych po THC. Artykuł mówi, że badani, którzy waporyzowali terpen D limonen w połączeniu z dawką THC, doświadczali mniejszego niepokoju i paranoi w porównaniu do tych, którzy spożywali samo THC. Dane pochodzą z badania sfinansowanego przez National Institute on Drug Abuse (NIDA).
„Oceny subiektywnych efektów odczuwania lęku zmniejszały się jakościowo wraz ze wzrostem dawki D-limonenu. Podawanie 30 mg THC + 15 mg D-limonenu jednocześnie znacząco zmniejszyło oceny skali: niepokoju / nerwowości i paranoi w porównaniu z samą dawką 30 mg THC”. – czytamy w raporcie
Terapia medyczną marihuaną w leczeniu zaburzeń psychicznych
„Jednak to inny kannabinoid – kannabidiol (CBD) – jest obecnie testowany pod kątem zatwierdzenia przez FDA w przypadku padaczki opornej na leczenie. Wykazano, że CBD zmniejsza lęk wywołany THC i lęk wywołany eksperymentalnie, najprawdopodobniej z powodu aktywności agonistycznej na receptorze 5HT1A. Niedawny przegląd systematyczny wykazał, że zarówno badania kliniczne, jak i przedkliniczne potwierdzają stosowanie CBD w zmniejszaniu poziomu lęku. Inne potencjalne właściwości terapeutyczne obejmują działanie przeciwpsychotyczne, przeciwbólowe, neuroprotekcyjne, przeciwdrgawkowe i przeciwwymiotne. Ważne jest, aby pamiętać, że konopie indyjskie mają zależny od dawki związek z lękiem; to znaczy, że niskie dawki są anksjolityczne, a wysokie dawki są anksjogenne. Koncepcja dawki staje się niezwykle ważna w tym kontekście”. – informują badacze
Prościej mówiąc, marihuana może mieć różne działanie w zależności od przyjętej dawki, odmiany oraz tolerancji naszego organizmu na psychoaktywny składnik THC. Jeśli przyjmiemy zbyt dużą dawkę, przy niskiej tolerancji mogą pojawić się chwilowe stany lękowe, panika i niepokój. Z drugiej strony, w małych dawkach i wsparciu terapeuty, może okazać się skutecznym lekiem na objawy lęku.
„Informacje na temat wpływu cannabis na lęk są ogólnie ograniczone, ale przy stałym zainteresowaniu społeczności akademickiej, liczba opublikowanych badań w tym obszarze rośnie. Aktualne dane na temat związku marihuany i lęku zawierają mieszane wyniki, których nie można łatwo zebrać w metaanalizie. Jednak pojawiająca się literatura sugeruje kierunkowość relacji. Ostatecznie potrzebne będą przyszłe badania o wyższym poziomie dowodów”. – czytamy w podsumowaniu badania
Wiele leków farmaceutycznych (leków przeciwdepresyjnych), które są obecnie powszechnie przepisywane pacjentom z powodu lęku, wiąże się z długą listą możliwych skutków ubocznych. Niektóre przypadki lęku są tak poważne, że leczenie farmakologiczne nawet nie działa. Dobrą wiadomością jest fakt, że produkty z medycznej marihuany mogą pomóc osobom chorym na zaburzenia lękowe. W tym przypadku konieczne jest wsparcie terapeuty i lekarza prowadzącego konopną terapię, aby odpowiednio dobrać dawkę i stężenie kannabinoidów. Wtedy można uniknąć wyżej wymienionych skutków, lub zminimalizować ryzyko ich wystąpienia.
Jeżeli chcesz rozpocząć terapie medyczną marihuaną to sprawdź naszą zakładkę KLINIKI KONOPNE. Znajdziesz tam specjalistów z takich placówek jak KONOPNA KLINIKA, którzy umiejętnie poprowadzą twoją terapię.
Źródła:
- Beletsky A., Liu Ch., Lochte B., Samuel N., Grant I. (2024). Medical Cannabis and Cannabinoids. Cannabis and Anxiety: A Critical Review. Z linku: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10890807/#
- Drug and Alcohol Dependence. (2024). Vaporized D-limonene selectively mitigates the acute anxiogenic effects of Δ9-tetrahydrocannabinol in healthy adults who intermittently use cannabis. Z linku: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0376871624001881
- Wijayendran B.S., O’Neill A., Dr Bhattacharyya S. (2018). National Library of Medicine. The Effects of Cannabis use on Salience Attribution – A Systematic Review. Z linku: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5489077/
- NORML. (2023). Study: Cannabis Products Improve Health-Related Quality of Life in Patients with Chronic Illnesses. Z linku: https://norml.org/news/2023/03/09/study-cannabis-products-improve-health-related-quality-of-life-in-patients-with-chronic-illnesses/
- A cohort study comparing the effects of medical cannabis for anxiety patients with and without comorbid sleep disturbance. Z linku: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38155535/
NAPISZ KOMENTARZ