Kannabidiol (CBD) to najpopularniejszy kannabinoid zaraz obok THC. W tym artykule przygotowanym razem z psychodietetyczką przedstawiamy aktualne badania nad CBD i jego wpływ na utratę wagi. Jaka jest rola CBD w odchudzaniu? Jak CBD działa na metabolizm?

CBD na odchudzanie

Aby zrozumieć mechanizmy, w jaki sposób CBD może wpływać na lepszy metabolizm i odchudzanie krótko przypomnimy co to jest kannabidiol. 

CBD jest to roślinny kannabinoid, czyli jeden ze związków chemicznych, który występuje w konopiach. Jest to drugi najobficiej występujący kannabinoid – po tetrahydrokannabinolu (THC).

W przeciwieństwie do THC CBD nie ma działania psychoaktywnego, co oznacza, że nie powoduje haju. Wpływa jednak na organizm w inny sposób. Stymuluje konkretne receptory w celu zmniejszenia bólu, niepokoju i stanów zapalnych.

Zatrzymuje rozkład anandamidu, czyli substancji chemicznej często określanej jako cząsteczka szczęścia w mózgu. Dzięki temu anandamid dłużej pozostaje w organizmie, pomagając złagodzić ból i poprawić funkcjonowanie mózgu.

Badania sugerują, że CBD może przyczyniać się do utraty wagi na wiele sposobów, w tym poprzez zmniejszenie apetytu, zmniejszenie przewlekłego bólu i poprawę snu. 

CBD na metabolizm a układ endokannabinoidowy

CBD może zmniejszać spożycie pokarmu i zwiększać metabolizm, co może pomóc w utracie wagi.

Kannabinoidy oddziałują na układ endokannabinoidowy organizmu, który odgrywa rolę między innymi w regulacji apetytu, a także pomaga regulować metabolizm. Kannabidiol wpływa na wagę poprzez interakcję z receptorami tego układu (CB1 i CB2) w układzie limfatycznym oraz mózgu. Uważa się, że te receptory odgrywają ważną rolę w metabolizmie i przyjmowaniu pokarmów.

W przeciwieństwie do THC (psychoaktywnego składnika marihuany), CBD nie jest związane ze wzrostem apetytu, a wręcz przeciwnie. THC stymuluje receptor CB1, uwalniając hormon, który zachęca do przyjmowania pokarmu, CBD działa odwrotnie, działając jako antagonista receptora CB1.

CBD może wspierać przekształcanie białego tłuszczu w brązowy

W organizmie występują dwa rodzaje tkanki tłuszczowej – biała i brązowa.

Główną rolą białych komórek tłuszczowych jest magazynowanie triglicerydów podczas zwiększonej dostawy energii i korzystanie z nich podczas okresów zwiększonego wydatku energetycznego. 

Brązowe (brunatne) komórki tłuszczowe są odpowiedzialne za wytwarzanie ciepła poprzez spalanie kalorii. Osoby o prawidłowej masie ciała mają zwykle więcej brązowego tłuszczu niż osoby z nadwagą.

Brązowy tłuszcz jest funkcjonalnym tłuszczem, który wytwarza ciepło potrzebne do utrzymania temperatury ciała. Natomiast biały tłuszcz przechowuje dodatkowe kalorie do wykorzystania, gdy organizm potrzebuje, więcej energii niż otrzymuje z pożywienia.

Gdy organizm potrzebuje więcej funkcjonalnej zmagazynowanej energii, naturalnie przekształca biały tłuszcz w brązowy. W przeciwieństwie do białego tłuszczu zazwyczaj przechowywanego w udach, biodrach i brzuchu, brązowy tłuszcz jest przechowywany w niewielkich ilościach w szyi, obojczyku, rdzeniu kręgowym i nerkach.

Co ciekawe, jest on w stanie przechowywać więcej energii na mniejszej przestrzeni niż biały tłuszcz. Osoby o prawidłowej masie ciała zwykle mają więcej tego brązowego tłuszczu niż osoby z nadwagą. Podobnie jak kobiety w stosunku do mężczyzn. Biały tłuszcz jest zatem czasami określany jako zły tłuszcz i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wielu chorób przewlekłych, w tym cukrzycy i chorób serca.

W jaki sposób CBD oddziałuje z tłuszczem w organizmie? Badanie z 2016 roku wykazało, że CBD pomaga w konwersji białych komórek tłuszczowych w brązowe komórki tłuszczowe. Oznacza to, że organizm jest w stanie spalić więcej tłuszczu, co prowadzi do utraty masy ciała.

Zespół metaboliczny i wpływ CBD na odchudzanie

Zespół metaboliczny to złożone zaburzenie obejmujące sposób, w jaki organizm magazynuje i wykorzystuje cukier i tłuszcz do wytwarzania energii. Stan ten jest spowodowany czynnikami stylu życia, takimi jak zła dieta (wysokie spożycie cukru i tłuszczu) oraz brakiem aktywności fizycznej.

Jedynym skutecznym sposobem leczenia tej choroby jest zmiana diety i stylu życia. Aby zatrzymać lub odwrócić postęp zespołu metabolicznego, konieczne jest wyeliminowanie z życia pokarmów bogatych w cukier. Wskazana jest aktywność fizyczna i rezygnacja z substancji toksycznych dla wątroby, takich jak alkohol i nikotyna.

CBD nie może leczyć tego schorzenia, ale może zaoferować wsparcie w zwalczaniu kilku podstawowych procesów związanych z postępem zaburzenia. Głównymi przyczynami zespołu metabolicznego są insulinooporność, otyłość, stłuszczenie wątroby i przewlekły stan zapalny. CBD ma korzystne właściwości, ponieważ:

• Zmniejsza apetyt
• Może spowolnić postęp stłuszczenia wątroby
• Poprawia wrażliwość na insulinę
• Łagodzi ból neuropatyczny
• Chroni komórki wydzielające insulinę w trzustce
• Zmniejsza stany zapalne

Badanie przeprowadzone w Australii z udziałem prawie 1,5 miliona pacjentów zostało wykorzystane do ustalenia korelacji między używaniem konopi indyjskich a występowaniem zespołu metabolicznego. Wykazało, że pacjenci, którzy używali, marihuany mieli, znacznie mniejsze szanse na rozwój zespołu metabolicznego niż ci, którzy tego nie robili.

Psychodietetyka w odchudzaniu – zachowania kompulsywne

W tej części artykułu skupimy się na podłożu psychicznym okiem psychodietetyka. CBD może działać na metabolizm, hamując zachowania kompulsywne. Czym są i jaka jest tu rola CBD?

Ewolucja wyposażyła ludzi w mechanizm przyjemności, abyśmy chętnie po nią sięgali. Jedzenie jest jedną z wachlarza przyjemności, jakich dostarcza nam życie. Po zjedzeniu czegoś słodkiego czy tłustego poprawia się nastrój. Smaczny posiłek jest niezawodnym źródłem przyjemności, które zmniejsza poczucie beznadziejności, braku kontroli, stres oraz smutek, tym samym zwiększając poczucie szczęścia. Ewolucja nie przewidziała jednego zjawiska – globalnego rozwoju przemysłu spożywczego, które spowodowało zwiększenie dostępności jedzenia. 

Bardzo często jedzenia nie traktuje się jako źródła składników odżywczych. Zaraz po narodzeniu, człowiek odczuwa pierwszą przyjemność, ssąc mleko matki, wyrażając głód i pragnienie w sposób emocjonalny. Dorastając, jedzenie staje się źródłem przyjemności i radości. Pod wpływem emocji sięgamy po różne przekąski, kiedy dopada nas smutek – jemy, kiedy zaś nuda – podjadamy, kiedy dopada nas wściekłość – jemy, zaś kiedy „umieramy” z głodu – zjemy cokolwiek.

Gdy jesteśmy zmęczeni – sięgamy po kawę, a jeżeli mamy coś do zrobienia – odkładamy to na później i jemy, gdy dotyka nas pustka i samotność – jemy, chcemy odreagować stres – jemy, kiedy chcemy się pocieszyć – jemy, kiedy chcemy coś uczcić, celebrować – jemy. Utrata kontroli nad jedzeniem może doprowadzić do wielu zaburzeń.

Co to jest jedzenie kompulsywne?

Jedzenie kompulsywne (ang. binge eating disorder) jest chorobą cywilizacyjną na tle odżywiania podobnie, jak anoreksja czy bulimia. Jest nieświadomie wyuczonym nawykiem, którego celem bardzo często jest obniżenie napięcia spowodowanego stresem.

Spożywanie posiłku każdorazowo aktywuje w mózgu układ dopaminergiczny, czyli tzw. układ nagrody. Proces jedzenia w naszym organizmie, można przedstawić w bardzo prosty sposób: głód=nasycenie=sytość.

Na ten prosty proces wpływa wiele mechanizmów, za który odpowiedzialny jest ośrodkowy układ nerwowy, a w szczególności podwzgórze. Do najważniejszych mechanizmów należą hormony: grelina i leptyna. Grelina to hormon pobudzający apetyt, tzw. hormon głodu. 

Syntetyzowana jest w żołądku (ok. 60-70% greliny występującej we krwi jest uwalniania z komórek okładzinowych trzonu i dna żołądka, ściśle połączonych z siecią naczyń włosowatych) oraz w podwzgórzu w tzw. jądrze łukowatym (ang. arcuate nucleus). Reguluje łaknienie, równowagę energetyczną organizmu oraz odpowiada za stymulację wydzielania hormonu wzrostu.

Leptyna jest hormonem sytości. Wydzielana jest w głównej mierze przez adipocyty, czyli komórki tłuszczowe, które regulują pobieranie pokarmu i gospodarki energetycznej organizmu. Wzrost stężenia leptyny powoduje zmniejszenie pobierania pokarmu, a analogicznie zmniejszenie jej stężenia powoduje wzrost pobierania pokarmu. Leptyna hamuje odkładanie tkanki tłuszczowej, aktywując jej rozkład i przyspiesza metabolizm. Potrzebę jedzenia regulują również inne obszary mózgu (obszary wzrokowy, węchowy i smakowy), ale ich rola jest w tym przypadku podrzędna.

W jądrze łukowatym znajdują się dwa przeciwstawnie działające układy, które będą regulowały pobór energii:

1.  Układ oreksygeniczny, do którego zaliczane są neurony wykazujące ekspresję substancji stymulujących łaknienie. Do tej grupy można zaliczyć białko agouti (AgRP) oraz neuropeptyd Y (NPY). Substancje te wpływają na zmniejszenie wydatkowania energii w warunkach głodu i działają stymulująco na przyjmowanie posiłków.
2. Układ anoreksygeniczny, który składa się z neuronów wykazujących ekspresję substancji działających w sposób hamujący na łaknienie. Do tej grupy należy proopiomelanokortynę (POMC), hormon α-melanotropowy (α-MSH) oraz CART (CART). Czynniki te zwiększają wydatkowanie energii w czasie jej nadmiaru i wpływają hamująco na apetyt. Jeśli w jądrze łukowatym powstanie sygnał (niezależnie, w którym z układów) zostaje on przekazywany do kolejnych części podwzgórza. Jednym z nich jest jądro przykomorowe zwane inaczej „ośrodkiem sytości” lub boczne podwzgórze nazywane „ośrodkiem głodu”. Drażnienie ośrodka głodu może doprowadzić do otyłości, natomiast jego uszkodzenie do jadłowstrętu psychicznego. Odwrotnie natomiast – drażnienie ośrodka sytości prowadzi do utraty apetytu i unikania pokarmów, a uszkodzenie do wzmożonego pobierania pokarmów. Poziom dopaminy w grzbietowym prążkowiu znacznie wzrasta, gdy w otoczeniu znajdują się bodźce związane z jedzeniem. Wówczas odpowiedź układu nagrody jest wzmożona. W rezultacie ta nadmierna reaktywność na bodźce pokarmowe objawia się zwiększonym łaknieniem, a homeostatyczny mechanizm pobierania pokarmu przestaje działać prawidłowo. Gdy w dodatku zaburzone jest działanie części mózgu odpowiedzialnych za hamowanie popędów, niezwykle trudno przezwyciężyć pokusę zjedzenia smacznego posiłku.

Objawy :

• jedzenie w ukryciu lub w samotności
• nagłe i niczym niewyjaśnione wycofanie się z życia towarzyskiego
• stosowanie bardzo restrykcyjnych diet przed długi okres

Kompulsywne objadanie się jest nieświadomie wyuczonym nawykiem, który ma na celu zredukować napięcie wynikające ze stresującej sytuacji. Osoby, które jedzą, w niekontrolowany sposób często chcą, zapomnieć o przykrym doświadczeniu, wypełnić wewnętrzną pustkę, odreagować np. ciężki dzień czy nieudane spotkanie. Jedzenie w tym przypadku jest formą ucieczki od problemów. Pozwala odwrócić uwagę od męczących myśli, zredukować lęki i zwiększyć poczucie bezpieczeństwa w danym momencie. Najczęstszą przyczyną kompulsywnego jedzenia jest nieradzenie sobie z emocjami. Ludzie potrafią nie okazywać uczuć, nie mówić o swoich potrzebach, tłumią w sobie wiele różnych emocji i bardzo często za pomocą jedzenia próbują je zagłuszyć. Oczywiście jedzenie to nie jedyny sposób na tłumienie emocji, często w parze za tym idą uzależnienia np. od alkoholu.

Nawyki żywieniowe a odchudzanie

W przypadku nawyku kompulsywnego jedzenia pewne zachowania występują inaczej niż u osób praktykujących zdrowe nawyki żywieniowe:

Kompulsywne objadanie się jest bardzo złożonym problemem i samo powiedzenie „ogranicz spożycie produktów spożywczych” niewiele wnosi. Pewne zachowania osoby chorej są niezależne od niej samej, ponieważ u osoby z zaburzeniami regulacji apetytu, mechanizm działania neuroprzekaźników i hormonów w organizmie jest nieprawidłowy. Dlatego bardzo ważne jest, by w takim przypadku okazać szczególne zrozumienie i wsparcie dla takiej osoby. Kiedy pojawia się silne pragnienie zjedzenia czegoś natychmiast, powinno to w nas uruchomić wnikliwe zastanowienie się. Taka refleksja może odsłonić w nas prawdziwą potrzebę, jaką w danej chwili odczuwasz. Odczytanie znaczenia własnych pragnień może być kluczem do sukcesu.

Jak CBD może redukować zachowania kompulsywne i wspomagać utratę wagi?

Jedno z badań mówi, że CBD pomaga w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych, panicznych, lęku społecznego, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych i stresu pourazowego. Dodatkowo, w porównaniu do innych substancji aktywujących receptor CB1 nie powoduje skutków ubocznych takich jak lęk czy paranoje nawet w dużych dawkach.

CBD pomaga kontrolować hormony stresu, takie jak kortyzol. Stres może wywołać przyrost masy ciała, powodując, napady głodu, aby poradzić sobie ze stresem. Suplementując CBD, możemy zmniejszyć stres i niepokój. Prowadzi to do obniżenia poziomu kortyzolu, który jest związany ze zwiększoną masą ciała.

Badanie przeprowadzone na grupie 103 pacjentów kliniki psychiatrycznej, którym podawano CBD, wykazało, że niepokój się zmniejszył, a sen poprawił się u większości pacjentów w ciągu pierwszego miesiąca.

Wykazano, że brak snu zwiększa uwalnianie greliny, która zwiększa głód i apetyt. Pozwalając na lepszy sen, możliwe jest, że CBD może hamować uwalnianie greliny, zmniejszając w ten sposób apetyt. Działanie przeciwzapalne CBD może złagodzić ból mięśni i zmęczenie, co może ułatwić powrót do aktywności fizycznej, zgodnie z przeglądem opublikowanym w Frontiers in Physiology w 2021 roku.

Używanie marihuany wiąże się z niższą masą ciała

Jak wiadomo, używanie marihuany jest, powszechnie związane ze zwiększonym apetytem (gastrofazą). Mimo to, użytkownicy konopi mają zwykle tendencję do ważenia mniej niż osoby, które ich nie używają.

W badaniu przeprowadzonym w grupie liczącej ponad 50 000 osób odnotowano wskaźnik otyłości na poziomie 14-17% wśród osób, które używały marihuany co najmniej 3 dni w tygodniu, w porównaniu do 22-25% wśród osób, które nie zgłaszały używania marihuany w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

CBD na odchudzanie – czy pomaga schudnąć?

Osiągnięcie i utrzymanie idealnej masy ciała (na podstawie wskaźnika masy ciała, BMI) jest jednym z najlepszych kroków, jakie można podjąć w celu utrzymania optymalnego zdrowia i dobrego samopoczucia. Podczas gdy niewielka nadwaga raczej nie wpływa na zdrowie, otyłość jest powiązana z szerokim zakresem problemów zdrowotnych w dłuższej perspektywie.

Zdecydowanie najlepszym sposobem na zrzucenie zbędnych kilogramów jest dieta i ćwiczenia fizyczne. W niektórych przypadkach konieczne może być zajęcie się innymi podstawowymi czynnikami, które przyczyniają się do przybierania na wadze, takimi jak zaburzenia czynności tarczycy lub hormony.

CBD oferuje kilka korzyści wspomagających odchudzanie, ale samo w sobie nie wystarczy, aby schudnąć. Aby uzyskać najlepsze wyniki, CBD należy stosować w połączeniu z innymi metodami odchudzania, takimi jak zdrowa dieta, aktywność fizyczna oraz zaprzestanie spożywania alkoholu lub papierosów. Co ciekawe badania potwierdzają, że CBD może także pomóc w rzuceniu palenia papierosów.

Oto możliwe korzyści ze stosowania oleju CBD na odchudzanie:

• Zmniejsza apetyt, pomaga zmienić nawyki żywieniowe
• Zmniejsza przewlekłe stany zapalne związane z otyłością
• Wspiera optymalną pracę hormonów
• Łagodzi zaburzenia trawienia
• Wspomaga pracę mitochondriów (gdzie cukier i tłuszcz są spalane w celu uzyskania energii)
• Może zmniejszać insulinooporność
• Łagodzi stres i niepokój

Istnieje wiele badań, które sugerują, że CBD może wspierać odchudzanie.

Analizy wykazały, że CBD może zmniejszyć wagę poprzez zwiększenie metabolizmu i zmniejszenie apetytu. Mechanizm działania zależy od interakcji CBD z receptorami endokannabinoidowymi CB1 i CB2 – z których oba odgrywają rolę zarówno w metabolizmie tłuszczów, jak i cukrów.

Naukowcy uważają jednak, że konopie jako całość – w tym CBD – wpływają na apetyt, metabolizm i inne funkcje organizmu związane z wagą. Jeśli CBD jest głównym składnikiem, inne składniki również przyczyniają się do ogólnych korzyści zdrowotnych olejku konopnego CBD o pełnym spektrum kanabinoidów i terpenów występujących w konopiach.

Jeżeli chcesz rozpocząć terapię medyczną marihuaną to sprawdź naszą zakładkę KLINIKI KONOPNE.

Źródła:

1. Alshaarawy O. Anthony C.J. (2019). National Library of Medicine. Are cannabis users less likely to gain weight? Results from a national 3-year prospective study. Z linku: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30879064/
2. Shannon S. Lewis N. Lee H. Hughes S. National Library of Medicine. Cannabidiol in Anxiety and Sleep: A Large Case Series. Z linku: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6326553/
3. Rojas-Valverde D. (2021). Frontiers in Psychology. Potential Role of Cannabidiol on Sports Recovery: A Narrative Review. Z linku: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphys.2021.722550/full
4. Hindocha C. H., Freeman T.P., Grabski M., Stroud J.B., Crudgington H., Davie s A.C., Das C.K., Lawn W., Morgan C.J.A., Curran V.H. (2018). National Library of Medicine. Cannabidiol reverses attentional bias to cigarette cues in a human experimental model of tobacco withdrawal. Z linku: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6099309/
5. Waterreus A., Prinzio P., Watts G.F., Castle D., Galletly C., Morgan V.A. (2016).Metabolic syndrome in people with a psychotic illness: is cannabis protective? Z linku: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26965714/