Prezydent Andrzej Duda jest pierwszym prezydentem w Polsce, który ułaskawia skazanych, zanim zdążą jeszcze trafić za kratki. Sprawdź, jakie działania według prezydenta Polski zasłużyły na prawo łaski i drugą szansę. Czy znajdują się wśród nich osoby skazane wyrokiem za posiadanie marihuany?

Kiedy prezydent RP stosuje ułaskawienie?

Krótkim wstępem, Joe Biden ułaskawił ostatnio 11 osób skazanych za posiadanie marihuany. Ten ruch nie spełnia całkowicie obietnic prezydenta USA, ale czy wyobrażacie sobie, że Andrzej Duda ułaskawiłby chociaż jedną za posiadanie konopi na własny użytek? W Polsce prezydent (do 13.12.2023) ułaskawił 127 osób, odmówił ułaskawienia 773 osobom. To sześciokrotnie więcej odmówień niż ułaskawień.

„Prezydent RP stosuje prawo łaski w szczególności wobec osób skazanych wyrokiem przez sąd powszechny za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w zakresie wymierzonej tym wyrokiem kary lub środków karnych”. 

Ciężko byłoby tu omówić 127 przypadków zastosowania prawa łaski przez prezydenta. Wymienimy więc przykłady. Prezydent Andrzej Duda, nie ułaskawił ani jednej osoby skazanej za posiadanie marihuany, więc ich tu nie znajdziecie. Żadnego z nich nie oceniam jako zły czy dobry wybór. Nie jestem jednak przekonana co do podejmowania tych decyzji świadomie.

Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik ułaskawieni

Policja zatrzymała byłego szefa CBA i byłego ministra spraw wewnętrznych polityka PIS Mariusz Kamińskiego i Macieja Wąsika – jego byłego zastępcę. Przebywali wtedy w Pałacu Prezydenckim.

O Polsce wreszcie jest głośno. O naszym kraju mówi agencja Reuters:

Policja wkroczyła we wtorek do Pałacu Prezydenckiego, by zatrzymać dwóch byłych szefów. Funkcjonariusze wykonali sądowy wyrok doprowadzenia byłego ministra spraw wewnętrznych i jego zastępcy do zakładu karnego. Działanie to zaostrzy konflikt między prezydentem RP a nowym rządem.

Andrzej Duda wygłosił, że ułaskawia polityków.

Wiceminister sprawiedliwości Maria Ejchrat podczas konferencji prasowej odpowiadała na pytania dziennikarzy w związku ze sprawą:

„Prawa łaski nie stosuje się wobec osób, które nie zostały prawomocnie skazane. To jest jasne, to wynika z konstytucji, wynika z prawa. Potwierdził to również Sąd Najwyższy”.

Ułaskawienie prezydenta RP za próbę dokonania rozboju

Według informacji zawartych na stronie internetowej prezydent Andrzej Duda zastosował prawo łaski przez darowanie reszty kar pozbawienia wolności wobec dwóch osób. Były skazane za usiłowanie dokonania rozboju. Miał na uwadze incydentalny charakter czynu i młody wiek w momencie jego popełnienia.

Prezydent RP rozpatrzył dwa wnioski Prokuratora Generalnego w sprawie ułaskawienia i postanowieniem z 8 grudnia 2023. Następnie zastosował prawo łaski wobec dwóch osób.

„Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, podejmując decyzję o skorzystaniu z prawa łaski, miał na uwadze przede wszystkim względy sprawiedliwościowe i humanitarne – incydentalny charakter czynu, młody wiek w chwili jego popełnienia, wyrażenie skruchy, odbycie części kar pozbawienia wolności, zrealizowanie zobowiązań finansowych nałożonych wyrokiem przez osoby skazane” – czytamy w uzasadnieniu.

Andrzej Duda nie zgadza się z prawomocnym wyrokiem sądu

Według informacji, jakie przekazała Rzeczpospolita, jedną z ułaskawionych osób jest Marika młoda kobieta skazana przez sąd na trzy lata więzienia za usiłowanie rozboju. O jej ułaskawieniu poinformowała Polska Agencja Prasowa, a także Instytut Ordo Iuris. Stowarzyszenie zajmowało się udzieleniem pomocy prawnej kobiecie. W sierpniu 2020 w Poznaniu odbywała się manifestacja organizacji LGBT. Marika, wspólnie z innymi osobami, usiłowała wyrwać kobiecie tęczową torbę.

W lipcu 2023 rolę prokuratora Generalnego pełnił Zbigniew Ziobro. Podjął decyzję o zarządzeniu przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności Mariki. Decyzja zapadła po otrzymaniu wniosku z Instytutu Ordo Iuris w tej sprawie. Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, 15 lipca Instytut Ordo Iuris złożył wniosek o ułaskawienie Mariki do prezydenta Andrzeja Dudy.

Na konferencji prasowej Zbigniew Ziobro ocenił sytuację. Poinformował, że zlecił przygotowanie i skierowanie do Sądu Najwyższego skargi nadzwyczajnej wobec ukarania Mariki.

„Jeśli można mówić o rozboju, to ofiarą rozboju padła Marika, którą okradziono z wolności i używano przemocy sądowej po to, żeby wsadzić do więzienia”.

Uwzględniłem wniosek o przerwę w karze 21-letniej Mariki. Wyszła na wolność i teraz czeka na decyzję prezydenta o ułaskawieniu. Jej skazanie za usiłowanie rozboju było bezzasadne. To granda! Sąd wtrącił młodą dziewczynę na 3 lata do więzienia, bo protestowała przeciwko promowaniu… pic.twitter.com/L2ViwjadiY

— Zbigniew Ziobro | SP (@ZiobroPL) July 14, 2023

Polska Agencja Prasowa skierowała pytanie do minister Małgorzaty Paprockiej w sprawie wniosku o ułaskawienie Mariki.

„Kancelaria Prezydenta nie komentuje spraw ułaskawieniowych. To są sprawy otoczone szczególnym rodzajem tajemnicy. To dane bardzo wrażliwe i jest konieczność ich ochrony” – odpowiedź minister Paprockiej

Prezydent ułaskawił skazaną Marikę

W lipcu 2023 na stronie Ordo Iuris opublikowano treść wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy Poznań Stare-Miasto w Poznaniu wraz z uzasadnieniem.

„Oskarżeni swoim zachowaniem wypełnili wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa oraz bezpośrednio zmierzali do dokonania przestępstwa rozboju. Podkreślenia wymaga jednak, że dążyli do zaboru i zniszczenia torby należącej do pokrzywdzonej z uwagi na swoje radykalne poglądy i nienawiść kierowaną w stosunku do określonej społeczności stanowiącej mniejszość seksualną, określaną mianem LGBT+. Cel ich działania opierał się na założeniu, by swoim zachowaniem dać wyraz nienawiści w stosunku do osób o odmiennej orientacji seksualnej, którą byli kierowani” – wskazano w uzasadnieniu. (Polska Agencja Prasowa)

Prezydent rozpatrzył dwa wnioski Prokuratora Generalnego w sprawie ułaskawienia. Prezydenckie prawo łaski polega na darowaniu kar pozbawienia wolności wobec dwóch osób, które były skazane za usiłowanie dokonania rozboju. W komunikacie na stronie internetowej prezydenta czytamy, że miał na uwadze m.in. incydentalny charakter czynu i młody wiek w chwili jego popełnienia.

W przypadku młodej osoby, która zwyczajnie idzie ulicą i ma przy sobie niewielką ilość suszu marihuany na własny użytek, zadajmy sobie pytanie. W czym taki incydent jest gorszy od rozboju i aktu nienawiści? Ułaskawień za marihuanę się od prezydenta nie doczekamy. Ale nawet w narkotykowym świecie głowa państwa Andrzej Duda nie przestaje zaskakiwać świadomością swoich decyzji. 

Rodzina prowadziła mefedronowe imperium

Prezydent Andrzej Duda ułaskawił 32-letnią kobietę. Paulina, była skazana za rozprowadzanie mefedronu. Sprawę jako pierwszy opisał Fakt. Decyzja jednak została oceniona przez wiele osób jako wątpliwa. Na stronie prezydenta napisano, że miał na uwadze, jak w poprzednim przypadku „względy humanitarne, z powodu których orzeczona kara była zbyt surowa”, między innymi „bardzo trudną sytuację rodzinną”. Fakt i TVN24.pl skierowały pytania do kancelarii prezydenckiej w tej sprawie.

Fakt opisał historię kobiety, wobec której prezydent Andrzej Duda zastosował prawo łaski 11 maja 2022. Pierwsze przestępstwo popełniła w kwietniu 2010 roku, kiedy miała 20 lat. Wtedy sąd skazał ją za kradzież słodyczy i odzieży w jednym ze sklepów.

Jak informuje Fakt, karą dla kobiety był rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na trzy lata, grzywna w kwocie 500 złotych oraz dozór kuratora. 

Paulina walczyła o wstrzymanie kary. W kwietniu sąd odroczył kobiecie wyrok o pół roku i uzasadnił to tym, że powinna zorganizować dzieciom opiekę na czas odbywania kary więzienia. Taka też była linia argumentacji jej obrony. Wskazywała ona, że karę do obycia, także za handel narkotykami, ma także jej partner, a obecnie mąż. Jeśli oboje mieliby trafić do więzienia, to dzieci zostałyby bez opieki. Według obrońcy partner Pauliny w tamtym czasie był bezrobotny.

Zakład karny to najgorsza opcja

W 2014 roku funkcjonariusze CBŚP w Radomiu przypadkiem trafili na ślad grupy, która zajmowała się sprzedażą narkotyków. I był to mefedronowy biznes. Finalnie okazało się, że w handel miała być zamieszana cała rodzina Pauliny – jej ojciec, brat oraz partnerka ojca.

Wśród zatrzymanych znalazł się wtedy partner Pauliny, który obciążył zeznaniami swoją dziewczynę. Według ustaleń śledczych 24-letnia wtedy Paulina sprzedała około dwóch kilogramów mefedronu. W tym czasie jej partner przebywał w areszcie. Czy w konsekwencji takiego postępowania powinno się powierzać opiekę nad dziećmi, i czy to powinno stanowić linię obrony?

Osoby skazane za posiadanie marihuany również mają dzieci. Wyobrażacie sobie, że prezydent ułaskawia parę, która uprawiała marihuanę w domu na własny użytek? Skazani za marihuanę to najczęściej normalne osoby, zarabiające legalne pieniądze i płacące podatki. Posiadanie konopi w celach leczniczych, czy jako używkę (badania potwierdzają, że bezpieczniejszą od alkoholu) nie jest szkodliwe społecznie w żaden sposób. Jeśli prezydent mówi o względach humanitarnych, powinien ułaskawić wszystkie osoby, które są w więzieniu za posiadanie leczniczej rośliny.

Patrząc szerzej, w niektórych miejscach na świecie panuje ogólny brak sprawiedliwości i rozsądku wobec konsekwencji wykonywanych czynów. Sytuacja nie wydarzyła się w Polsce, ale załóżmy, że mogłaby mieć miejsce w naszym kraju. Myślicie, że miałaby szansę na ułaskawienie? 

Na rozprawie sądowej w sierpniu 2023 tego roku prokurator argumentował, że Brittany Gunsolus złamała prawo, ponieważ jej nienarodzone dziecko nie posiadało własnej, odrębnej licencji państwowej na używanie medycznej marihuany. Prokuratorzy twierdzą, że kobieta jest odpowiedzialna za przestępstwo zaniedbania dziecka, ponieważ jej płód nie posiadał karty medycznej marihuany.

W Oklahomie za zaniedbanie dziecka grozi kara dożywotniego więzienia. Stosowanie jakichkolwiek używek w ciąży nie jest wskazane, jednak mało kiedy kontroluje się spożycie alkoholu czy papierosów podczas ciąży. Brittany Gunsolus była badana pod kątem zażywania przepisanych leków i została uznana przez Departament Bezpieczeństwa Wewnętrznego za dobrego, kochającego rodzica. Czy zatem naprawdę chodzi tu o dobro dziecka, czy może o toczącą się politykę?

Finalnie, Paulina została ułaskawiona

Według informacji, jakie przekazał Fakt w 2016 roku, Paulina została skazana za wprowadzenie do obrotu nie mniej niż dwóch kilogramów substancji psychotropowej (mefedronu) o łącznej wartości nie mniejszej niż 20 tysięcy złotych. Sąd wymierzył jej karę dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na 5 lat, dozór kuratora, grzywnę w wysokości dwóch tysięcy złotych, zapłatę na rzecz stowarzyszenia Monar w kwocie 1500 złotych oraz 10 tysięcy złotych, które zarobiła sprzedając mefedron.

Posiadanie znacznych ilości narkotyków oraz udzielanie ich osobom trzecim by osiągnąć korzyści majątkowe. To czyn za jaki skazana była Paulina. 7 grudnia prezydent Andrzej Duda ułaskawił kobietę.

Prawo łaski polega na warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby z ustanowieniem dozoru kuratora sądowego oraz zobowiązaniem do powstrzymania się od przebywania w środowisku osób o ujemnej opinii społecznej. Prościej mówiąc, prezydent najwyraźniej uchronił Paulinę przed karą.

Polski rząd i sądy bywają bardzo surowe w ocenie osób skazanych za posiadanie marihuany, często także chorych, dla których marihuana jest lekiem.

Na ułaskawienie prezydenta zasłużyła dilerka mefedronu wbrew negatywnej opinii sądu i prokuratora generalnego. Ułaskawiona kobieta wiedzie bogate życie, co potwierdzały jej wpisy w social mediach. Miała już wyrok za kradzież. Wpadła w ręce policji na skutek rozpracowania grupy zajmującej się sprzedażą narkotyków na dużą skalę. Prowadziła rodzinny biznes, powtarzając te same błędy kiedy była matką. Usłyszała wyrok więzienia w zawieszeniu, który został odwieszony, bo wielokrotnie zmieniała miejsce zamieszkania, nie informując o tym sądu i kuratora. Dzięki ułaskawieniu Andrzeja Dudy, który powołuje się na względy humanitarne kobieta uniknęłą kary. Czy to sprawiedliwe wobec innych?

Czas aby prezydent ułaskawił skazanych za posiadanie marihuany

Karanie za posiadanie marihuany nigdy nie miało sensu. Nie zmienia ilości spożywanej marihuany. Kryminalizacja nie przynosi oczekiwanych efektów. Najlepszym tego przykładem jest Kanada. Młodzież nie kupuje marihuany, bo ma problemy z jej dostępnością. Z obecnych danych wynika, że legalizacja nie zwiększyła zachorowań na choroby psychiczne, a używanie marihuany nie wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi.

Czas wziąć przykład z mądrych, rozsądnych decyzji i szczerze zadbać o bezpieczeństwo. Lepiej ułaskawić wszystkich skazanych za posiadanie marihuany, niż wspierać narkotykową przestępczość. 

Jeżeli szukasz więcej głośnych spraw związanych z przestępczością narkotykową, to sprawdź naszą zakładkę Kryminalne.

Źródła:

1. Prezydent.pl. Informacja o procedurze stosowania prawa łaski. Z linku: https://www.prezydent.pl/prezydent/kompetencje/prawo-laski
2. Stasiak A. (2022). OKO.Press. Karanie za posiadanie marihuany to opresyjny i nieskuteczny nonsens. Świat od tego odchodzi. Z linku: https://oko.press/karanie-za-posiadanie-marihuany-to-opresyjny-i-nieskuteczny-nonsens-swiat-od-tego-odchodzi
3. Jaźwiński P. (2022). Konkret24. “Ranking ułaskawień”. Ile razy Andrzej Duda zastosował prawo łaski?. Z linku: https://konkret24.tvn24.pl/polityka/ranking-ulaskawien-ile-razy-andrzej-duda-zastosowal-prawo-laski-st6555226
4. Gazeta Prawna. (2024). Sprawa Kamińskiego i Wąsika. “Prezydent nie miał prawa ułaskawić osób, które nie zostały prawomocnie skazane”. Z linku: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9399665,sprawa-kaminskiego-i-wasika-prezydent-nie-mial-prawa-ulaskawic-osob.html
5. Prezydent PL. Prawo łaski. Z linku: https://www.prezydent.pl/aktualnosci/prawo-laski/2023
6. Badohal K. (2024). Reuters. Polish ex-ministers head for jail as police swoop on presidential palace. Z linku: https://www.reuters.com/world/europe/polish-lawmakers-appear-with-president-police-ordered-take-them-prison-2024-01-09/
7. Polska Agencja Prasowa. (2023). Prezydent ułaskawił Marikę M? Ordo Iuris potwierdza. Z linku: https://www.pap.pl/aktualnosci/prezydent-ulaskawil-marike-m-ordo-iuris-potwierdza
8. TVN24. (2022). Prezydent Andrzej Duda zastosował prawo łaski wobec kobiety skazanej za handel narkotykami. Z linku: https://tvn24.pl/polska/prezydent-andrzej-duda-zastosowal-prawo-laski-wobec-kobiety-skazanej-za-handel-narkotykami-5767568