Legalizacja marihuany w wybranych stanach nie wpłynęła na ilość wypadków drogowych

Analiza statystyczna przeprowadzona przez Quartz Advisors wykazała, że liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych spadła lub utrzymała się na stałym poziomie po przyjęciu przez stany przepisów dotyczących rekreacyjnej marihuany. Badanie było skupione na czterech stanach, które zalegalizowały marihuanę w 2016 roku. Porównano liczbę ofiar śmiertelnych wypadków w tych stanach ze średnią krajową, a także z pięcioma stanami, w których marihuana pozostała nielegalna.

W przeciwieństwie do teorii, że legalizacja może prowadzić do spowodowania niebezpieczeństwa na drogach, naukowcy odkryli, że w ciągu trzech lat po legalizacji liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych nie wzrosła.

Czy legalizacja marihuany ma wpływ na ilość wypadków drogowych

Zwolennicy prohibicji często twierdzą, że legalizacja marihuany prowadzi do większej liczby wypadków śmiertelnych na drogach. Badania wykazały jednak, że marihuana może nieznacznie upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów, głównie w przypadku osób, które nie są jej regularnymi użytkownikami. 

Analizy nie powiązały jednoznacznie legalizacji ze wzrostem liczby wypadków śmiertelnych. Dane statystyczne przygotowane zostały przez Quartz Advisors. Jest to grupa doradztwa biznesowego, która zapewnia analizy oparte na dowodach – zbadała, czy te obawy mają jakiekolwiek podstawy w rzeczywistych danych. 

Analiza badania dotycząca wypadków na drogach po legalizacji marihuany

Korzystając z danych dotyczących śmiertelnych wypadków samochodowych w USA pochodzących z National Safety Council, badacze Quartz szukali powiązania między tymi liczbami a legalizacją marihuany. W tym celu przeanalizowali cztery stany, które w pełni zalegalizowały marihuanę w 2016 roku: Kalifornię, Maine, Massachusetts i Nevadę. Następnie porównali liczbę ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w tych stanach zarówno ze średnią krajową, jak i z pięcioma stanami, w których marihuana pozostała nielegalna po 2016 roku: Idaho, Indiana, Kansas, Nebraska i Wyoming.

Początkowo wydawało się, że Quartz odkrył dowody, które wzmocniłyby twierdzenia przeciwników legalizacji. W latach 2016-2021 naukowcy stwierdzili 6% wzrost liczby zgonów spowodowanych przez pojazdy w stanach, w których konopie są legalne, w porównaniu ze spadkiem o 0,7% w stanach, w których marihuana pozostaje nielegalna. 

Jednak po uwzględnieniu anomalii, które wystąpiły w ciągu pierwszych dwóch lat pandemii COVID w 2020 i 2021, dane przedstawiają zupełnie inny obraz.

Lata 2020 i 2021 były inne dla wszystkich rodzajów danych. Pandemia zmieniła nasze normalne wzorce i wiele aspektów codziennego życia. Należy wziąć pod uwagę, w jaki sposób wpłynęła na dane porównawcze. Z pewnością dotyczy to ofiar śmiertelnych wypadków drogowych, które w tych latach wzrosły o 18,9% w całych Stanach Zjednoczonych. Ze względu na tę nieregularność, badacze Quartz postanowili przyjrzeć się trzem latom następującym po legalizacji.

W rezultacie dane wyglądały zupełnie inaczej. Żaden z czterech stanów, które zalegalizowały marihuanę, nie odnotował w tym czasie wzrostu liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych. W rzeczywistości liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w tych stanach spadła średnio o 11,6% w ciągu trzech lat po legalizacji. Maine nie wykazało żadnych zmian po legalizacji, podczas gdy Massachusetts odnotowało największy spadek liczby ofiar śmiertelnych: 28,9% mniej zgonów w wyniku wypadków drogowych.

Liczba ta oznaczała większą redukcję niż średnia krajowa wynosząca 10,6% w tym czasie. Istotnym faktem jest, że, stany, w których marihuana pozostała nielegalna odnotowały w tym samym okresie wzrost liczby ofiar śmiertelnych o 1,7%.

Wnioski są zgodne z innymi, szerszymi badaniami, takimi jak kanadyjski raport z 2022 r., przygotowany na potrzeby branży ubezpieczeniowej. W tej analizie nie znaleziono powodu do zmiany modeli używanych przez firmy ubezpieczeniowe do przewidywania wypadków drogowych po dekryminalizacji, ani statystycznie istotnych zmian w Kanadzie lub stanach USA, które zalegalizowały konopie.

Jazda samochodem po medycznej marihuanie

Przy okazji tematu, warto wspomnieć o sytuacji pacjentów medycznej marihuany, używających konopi nawet dzień wcześniej. Mądre kroki w tej kwestii podjął stan Wiktoria w Australii. W chwili obecnej Tasmania jest jedynym stanem w Australii, który zezwala na obronę medyczną w przypadku znalezienia THC w krwi, moczu lub ślinie kierowcy.

Według minister bezpieczeństwa ruchu drogowego Melissy Horne liczba pacjentów medycznej marihuany w stanie Wiktoria wzrosła o ponad 700% w ciągu ostatnich 2 lat. Wielu pacjentów medycznej marihuany wyraziło obawy dotyczące ryzyka utraty prawa jazdy lub ukarania grzywną. Jest to zdecydowanie problem w wielu krajach na szeroką skalę. THC może pozostać w organizmie pacjenta długo po spożyciu konopi. Może on popełnić wykroczenie, nawet jeśli stosował lek kilka dni temu. Rząd stanu Wiktoria planuje zlecić badania kierowców pod wpływem medycznej marihuany niezależnej organizacji (obecnie nieokreślonej), która będzie wspierana przez Departament Transportu i Planowania. Odbędą się w kontrolowanym środowisku jazdy, oddzielonym od dróg publicznych.

Zdolność kierowców do prowadzenia pojazdów po THC

Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy dane te sugerują, że jazda pod wpływem marihuany jest bezpieczna. Nie powinno się prowadzić pojazdów pod wpływem żadnych substancji odurzających. Warto jednak rozdzielić stan bycia pod wpływem a obecności substancji w organizmie. I w jakim stopniu marihuana upośledza cechy, które pozwalają być bezpiecznym kierowcą. Wiele badań wykazało, że marihuana może upośledzać zdolność prowadzenia pojazdu. Badania wykazały również, że używanie marihuany ma tendencję do wywoływania znacznie mniej ryzykownych zachowań, w przeciwieństwie do alkoholu. Po alkoholu nadmiernie rośnie pewność siebie, po spożyciu konopi jest się bardziej świadomym swoich ograniczeń. Alkohol wzmaga skłonności do podejmowania ryzyka, marihuana je obniża. Niektóre z badań stwierdziły także, że kierowcy będący pod wpływem konopi dobrze radzili sobie z manewrami takimi jak zakręty czy zawracanie. Rzadziej natomiast wykonywany był manewr wyprzedzania.

Osoby pod wpływem marihuany mogą jeździć wolniej i utrzymywać dystans (czasami za duży) od innych samochodów – nawet jeśli upośledza to ich koordynację i funkcje wzrokowe. Może to zmniejszyć prawdopodobieństwo niebezpiecznych wypadków pod wpływem marihuany. Z drugiej strony, alkohol, mimo że jest w pełni legalny w wielu krajach, pozostaje czynnikiem powodującym bardzo duży udział wśród wszystkich śmiertelnych wypadków drogowych. 

Ocena zdolności jazdy po marihuanie jest trudna ze względu na wpływające na to czynniki takie jak złożony metabolizm kannabinoidów w tkance tłuszczowej czy psychoaktywność niektórych z metabolitów. Tak więc sama obecność THC w krwi czy moczu absolutnie nie dowodzi, czy kierowca w momencie wypadku był zdolny do prowadzenia pojazdu. Dowodzi jedynie, że mógł korzystać z konopi dzień czy nawet miesiąc wcześniej.

Co więc wpłynęło na ilość śmiertelnych wypadków drogowych podczas pandemii w USA?

Może być to duża prędkość. Według Reuters, amerykańskie drogi stały się mniej zatłoczone podczas pandemii, niektórzy kierowcy postrzegali policję jako mniej skłonną do wystawiania mandatów, jak twierdzą eksperci. To prawdopodobnie spowodowało bardziej ryzykowne zachowanie na drogach.

Krajowa Administracja Bezpieczeństwa Transportu Drogowego w stanach (NHTSA) poinformowała w 2023 r., że nadmierna prędkość spowodowała prawie 1 na 3 zgony na drogach, a w 2021 r. osiągnęła najwyższy poziom od 14 lat.

Źródła:

1. Straughan D. Quartz Advisor. (2023). Legalizing Marijuana Hasn’t Made Roads Less Safe. Z linku: https://qz.com/advisor/auto-insurance/has-marijuana-legalization-made-roads-less-safe/
2. Jot B. (2014). Odkłamywanie Marihuany. Wydawnictwo MMJ
3. Shepardson D. Reuters. (2023). US traffic deaths down in 2023 but remain above pre-pandemic levels. Z linku: https://www.reuters.com/world/us/us-traffic-deaths-down-2023-remain-above-pre-pandemic-levels-2023-09-28/
4. NHTSA. (2023). Almost One-Third of Traffic Fatalities Are Speed-Related Crashes Z linku: https://www.nhtsa.gov/press-releases/speed-campaign-speeding-fatalities-14-year-high