Ponad 75% Amerykanów ma legalny dostęp do medycznej marihuany. Mimo to nie jest to jednolity system i może być trudny dla mieszkańców wsi. Co więcej, używanie medycznej marihuany nadal wiąże się ze znaczną niechęcią, szczególnie w systemie opieki zdrowotnej. Mieszkańcy USA na obszarach wiejskich mogą być szczególnie dotknięci taką stygmatyzacją, a tym samym wykazywać większe skłonności do zatajania używania konopi indyjskich pracownikom służby zdrowia. Niestety, konsekwencje z tym związane mogą być poważne. 

Skala stygmatyzacji osób korzystających z konopi w USA

Publikacja badania pacjentów medycznej marihuany w USA „Rural reticence to inform physicians of cannabis use” pojawiła się w The Journal of Rural Health. Dane uzyskano od 1045 dorosłych mieszkańców stanu Pensylwania za pomocą ankiety omnibus na panelu internetowym. Podstawowymi badanymi czynnikami były wcześniejsze stosowanie kannabidiolu (CBD) lub marihuany oraz zgłaszanie takiego stosowania pracownikom służby zdrowia.

Negatywny wpływ stygmatyzacji na stan zdrowia pacjentów medycznej marihuany

Stygmatyzacja związana z używaniem marihuany może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie mieszkańców obszarów wiejskich, którzy używają cannabis. Niezgłaszanie tego faktu uniemożliwia skuteczną holistyczną opiekę medyczną i może mieć negatywne konsekwencje takie jak interakcje konopi z innymi lekami i inne skutki uboczne.

Najpopularniejszym argumentem wśród przeciwników marihuany jest fałszywe stwierdzenie, że to brama do innych narkotyków. Zadali sobie wiele trudu i przeznaczyli ogromne środki na rozpowszechnianie tej fałszywej narracji. Latami szerzono stereotypy, że używanie cannabis prowadzi do schizofrenii i niekorzystnie wpływa na zdrowie psychiczne. Co gorsza, takie postawa negatywnie wpłynęłą na postrzeganie konopi jako leku, przez co wielu pacjentów na całym świecie nie ma prawidłowego dostępu do bezpiecznej terapii medyczną marihuaną.

Legalność marihuany w USA

Polityka dotycząca konopi indyjskich w USA jest skomplikowanym zagadnieniem, w którym musi poruszać się wiele podmiotów. Utrzymująca się prohibicja na poziomie federalnym skomplikowała wdrożenie kompleksowych programów medycznej marihuany w 38 stanach i programów rekreacyjnych dla dorosłych w 26 (plus Dystrykt Kolumbii). Medyczna marihuana jest w zasięgu ponad 75% Amerykanów, ale dostęp i wykorzystanie nie są jednolite. Co więcej, proces wprowadzania marihuany na rynek medyczny, zarówno pod względem procedur, jak i akceptacji kulturowej, jest niekompletny. W szczególności Amerykanie mieszkający na obszarach wiejskich stanęli w obliczu wyzwań związanych zarówno z dostępem do marihuany, oraz stygmatyzacją i dyskryminacją, która utrzymuje się wśród społeczeństwa i w systemie opieki zdrowotnej wobec chorych. 

„Im bliżej przychodni mieszkają obywatele, tym większe jest prawdopodobieństwo, że otrzymają certyfikat pacjenta, nawet w przypadku schorzeń o niskim stopniu nasilenia, co ogranicza dostęp do nich osobom mieszkającym na obszarach wiejskich. Ale nawet jeśli pacjent z obszarów wiejskich ma dostęp do kliniki to nie wszystko. Może on mieć trudności ze znalezieniem lekarza, który zaleci mu konopie indyjskie. Taki pacjent również może wykazywać mniej chęci w kwestii omawiania używania medycznej marihuany ze swoim lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, ze względu na wszechobecną stygmatyzację” – informują badacze.

Marihuana w Pensylwanii

Zebrano wiele informacji na temat zażywania narkotyków i ich postrzegania na obszarach wiejskich. Niewiele wiadomo jednak konkretnie o poglądach Amerykanów mieszkających na wsi na temat medycznej marihuany i ich potencjalnej niechęci do omawiania zażywania konopi indyjskich z lekarzem. 

„Niniejsze badanie ma na celu wypełnienie tej luki poprzez reprezentatywne badanie ankietowe mieszkańców Pensylwanii przeprowadzone w 2023 roku. W ankiecie zapytano mieszkańców stanu USA o ich poglądy na temat marihuany medycznej i rekreacyjnej przeznaczonej dla dorosłych, a także o ich gotowość do korzystania z medycznej marihuany oraz, jeśli z niej korzystali, do omówienia takiego użycia z lekarzem lub innym pracownikiem służby zdrowia. Okazuje się, że mieszkańcy miast częściej zgłaszają używanie marihuany swoim lekarzom niż mieszkańcy wsi, ale nie ma różnicy w stosowaniu kannabidiolu (CBD). Jest to prawdopodobnie spowodowane różnicą w poziomie stygmatyzacji między nimi.” – czytamy w badaniu.

Konopie indyjskie a opioidy

Wiele uwagi poświęcono szerzącej się epidemii opioidów zarówno w miastach, jak i na obszarach wiejskich w USA, a wyzwania stojące przed obszarami wiejskimi są coraz większe. Młodzież wiejska jest znacznie bardziej narażona na nadużywanie opioidów na receptę niż młodzież z dużych aglomeracji miejskich. Śmiertelność spowodowana narkotykami, alkoholem i samobójstwami, tak zwana „śmierć z rozpaczy”, jest wyższa na obszarach wiejskich. Problemy związane z alkoholem są szczególnie rozpowszechnione wśród rolników. 

W badaniu przeprowadzonym na obszarach wiejskich terenów Nebraski zbadano „łatwy dostęp” do marihuany, metamfetaminy, heroiny i tabletek na receptę. Konopie indyjskie były najłatwiej dostępne dla 35% badanych, następnie tabletki na receptę dla 17,8%, metamfetamina dla 8,9%, a na końcu heroina dla 4,5%. Warto zauważyć, że Nebraska nie miała i nadal nie ma państwowego programu medycznej lub rekreacyjnej marihuany dla dorosłych. Mimo to marihuana była nadal substancją o najłatwiejszym dostępie.

Stygmatyzacja osób mieszkających na wsi

„Nawet w stanach, które zalegalizowały marihuanę w celach leczniczych lub rekreacyjnych, rzekome korzyści wynikające z terapii nie są tak silne dla mieszkańców wsi, jak dla mieszkańców miast. Korzyści ekonomiczne płynące z legalizacji marihuany są silniejsze na obszarach miejskich niż wiejskich. Wdrożenie legalizacji marihuany jest bardziej kłopotliwe dla wiejskiej policji dysponującej mniejszymi zasobami niż dla miejskiej. Funkcjonariusze policji na obszarach wiejskich częściej wyrażają obawy dotyczące negatywnych efektów zewnętrznych związanych z legalizacją i mają mniej zasobów, aby zająć się takimi kwestiami, jak, np. prowadzenie pojazdu pod wpływem narkotyków. Niektóre badania wykazały, że nadużywanie opioidów spada wraz z większym dostępem do legalnej marihuany, ale inne badania pokazują, że efekty te nie są spójne geograficznie”. – informują badacze.

Pacjenci z obszarów wiejskich już teraz stoją w obliczu wyzwań związanych z dostępnością usług opieki zdrowotnej, dostępnością lekarzy i ogólnie gorszym stanem zdrowia. Amerykanie mieszkający na wsi są również bardziej skłonni do unikania opieki zdrowotnej. Jednak relacja lekarz-pacjent na obszarach wiejskich, jeśli istnieje, może być silna. Lekarze z obszarów wiejskich mają tendencję do bardziej osobistych interakcji z pacjentami poza gabinetem. Większa komunikacja społeczno-emocjonalna między wiejskimi lekarzami i pacjentami może pomóc w budowaniu zaufania, podobnie jak długość relacji lekarz-pacjent. Istnieją dowody na to, że większe zaufanie zwiększa gotowość pacjentów do omawiania medycznej marihuany ze swoimi lekarzami. Pacjenci są również bardziej skłonni do uzyskania dostępu do medycznej marihuany, jeśli zaufany lekarz ją zaleci.

Piętno ciąży na pacjentach medycznej marihuany

W przypadku wysoce stygmatyzowanej substancji, jaką jest marihuana, bliskie relacje, które obejmują kontakty towarzyskie poza środowiskiem klinicznym, mogą również stać się przeszkodą. Jeśli pacjenci są bardziej skłonni do interakcji ze swoimi lekarzami poza środowiskiem klinicznym, mogą nie chcieć, aby wiedzieli oni, że używają lub rozważają używanie marihuany w celach leczniczych, lub rekreacyjnych. Oznacza to, że takie używanie może pozostać niezgłoszone lekarzowi rodzinnemu pacjenta, co w konsekwencji może mieć znaczący wpływ na zdrowie, jeśli pacjent doświadczy negatywnych interakcji między konopiami indyjskimi a innymi metodami opieki.

„Wiele badań wykazało niechęć pacjentów do zgłaszania używania konopi indyjskich lub zainteresowania medyczną marihuaną świadczeniodawcom opieki zdrowotnej z powodu zarówno przewidywanego, jak i doświadczanego piętna. Twierdzimy, że taka powściągliwość może być silniejsza w przypadku Amerykanów mieszkających na obszarach wiejskich, którzy częściej wchodzą w interakcje ze swoimi lekarzami poza kliniką, niż w przypadku osób mieszkających na obszarach miejskich lub podmiejskich” – informują badacze.

Gdzie ludzie szukają informacji na temat medycznej marihuany?

Brak zgłoszenia używania cannabis (szczególnie kiedy nie posiada się wiedzy na temat tej rośliny) może mieć poważne konsekwencje. Konopie indyjskie mają znane interakcje z wieloma różnymi lekami. Biorąc pod uwagę, że wielu pacjentów chce zastąpić istniejące leki marihuaną, na przykład w celu leczenia bólu, takie zastąpienie musi nastąpić pod ścisłą kontrolą lekarza.

Weterani wojenni biorący udział w badaniu zwrócili się na fora takie jak Reddit, aby zebrać informacje na temat używania konopi indyjskich do samodzielnego leczenia, zamiast konsultować się z lekarzami w Veterans Health Administration z obawy przed stygmatyzacją. Nie jest to szczególnie zaskakujące – Reddit stale zyskuje na popularności w tych kwestiach. Osobiście nie dziwi mnie poszukiwanie informacji w internecie – to coraz częstsze zjawisko wśród odbiorców tej platformy. Skutki są różne, zależnie od tematów. Jednak brak chęci i kompetencji specjalistów w tym temacie odbijający się takimi przykładami jest naprawdę skłaniający do myślenia.

I nie dzieje się tak jedynie w USA. Potwierdza to badanie ankietowe na temat medycznej marihuany w Polsce, jakie przeprowadził Mikołaj Rusin – redaktor naczelny naszego portalu. Badanie przeprowadzone w grupie 576 osób analizuje, skąd ankietowani pozyskują wiedzę na temat leczniczych konopi.

Wyniki prezentują się następująco:

• 56,9% ankietowanych pozyskało informacje z internetu
• 22,5% od znajomych
• Tylko 15,5% ankietowanych dowiedziało się o terapii medyczną marihuaną od lekarza, a 5,1% z innych źródeł

Autostygmatyzacja na obszarach wiejskich

Przechodzimy teraz do sprawdzenia, czy mieszkańcy wsi w USA rzadziej zgłaszają używanie konopi indyjskich pracownikom służby zdrowia niż mieszkańcy miast. Oto co udało się ustalić badaczom.

„Aby przetestować nasze oczekiwania, wykorzystaliśmy 1045 samodzielnie administrowanych odpowiedzi panelu internetowego, które zostały zebrane przez Spring 2023 Lion Poll, ankietę zbiorczą dorosłych mieszkańców Pensylwanii przeprowadzaną co pół roku przez [nazwa utajniona do ślepej recenzji]. Dane zostały zebrane w okresie od 6 marca do 2 kwietnia 2023 roku.” – czytamy w badaniu.

Respondentom zadano kilka pytań, aby lepiej zrozumieć stosowanie kannabinoidów przez mieszkańców Pensylwanii i ich zgłaszanie do służby zdrowia.

Pytania były następujące:

• „Czy kiedykolwiek słyszałeś o CBD, znanym również jako kannabidiol?”. Respondenci, którzy odpowiedzieli „tak”, zostali następnie zapytani:
• „Czy kiedykolwiek próbowałeś lub zażywałeś produkt zawierający CBD?”. Osoby, które odpowiedziały „tak” na to pytanie, zostały następnie zapytane:
• „Czy kiedykolwiek powiedziałeś swojemu lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej, farmaceucie, pielęgniarce lub innemu pracownikowi służby zdrowia, że próbowałeś lub zażywałeś produkt bez recepty zawierający CBD?”

Opcje odpowiedzi dla każdego pytania obejmowały: tak, nie, nie wiem/nie jestem pewien, wolę nie odpowiadać.

Dalsza część badania, czyli spożywanie konopi indyjskich

Następnie wszystkich respondentów zapytano:

• „Czy kiedykolwiek próbowałeś marihuany, lub haszyszu, zarówno w celach medycznych, jak i rekreacyjnych?”. Tym, którzy odpowiedzieli „tak”, zadano następnie 2 pytania:
• „Czy kiedykolwiek miałeś kartę medycznej marihuany?” i »Czy kiedykolwiek powiedziałeś swojemu lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej, farmaceucie, pielęgniarce lub innemu pracownikowi służby zdrowia, że zażywałeś marihuanę?

„Początkowa wielkość próby wynosząca 1045 została wybrana, aby zapewnić wystarczającą moc do zidentyfikowania różnic między regionami, przy czym najmniejszy region miał 72 respondentów. Margines błędu próby w badaniu wynosił ± 3%” – poinformowali autorzy badania.

Różnice oceniono poprzez porównanie odpowiedzi między wiejskimi i miejskimi uczestnikami ankiety (na poziomie kodu pocztowego). Następnie przeprowadzono analizy regresji logistycznej w celu zbadania tych zależności, kontrolując jednocześnie kilka zmiennych towarzyszących, opisanych w następnej sekcji. 

„Wszyscy respondenci ankiety podali kody pocztowe, co dało ostateczną prawidłową wielkość próby wynoszącą 1045. Spośród tych respondentów 49,5% mieszkało w wiejskim kodzie pocztowym, a 50,5% w miejskim kodzie pocztowym. Respondenci z obszarów wiejskich częściej niż respondenci z miast byli zarejestrowani jako republikanie (39,1% w porównaniu do 23,1% w przypadku respondentów z miast) lub nie byli zarejestrowani do głosowania (19,9% w porównaniu do 10,8%), byli konserwatywni (38,9% w porównaniu do 24,6%) i nie byli rasy białej (91,9% w porównaniu do 74,4%). Nie było różnic pod względem płci, wieku lub statusu weterana w zależności od obszaru wiejskiego” – czytamy w badaniu.

CBD a konopie indyjskie

„94,2% respondentów (1045) słyszało o CBD. Spośród tych, którzy słyszeli o CBD (984), 48,8% próbowało kannabidiolu lub przyjmowało produkt zawierający CBD. Spośród tych, którzy próbowali lub przyjmowali CBD (480), 52,1% powiedziało o tym lekarzowi POZ, farmaceucie, pielęgniarce lub innemu pracownikowi służby zdrowia. Osoby mieszkające w miejskich kodach pocztowych częściej mówiły pracownikowi służby zdrowia, że próbowały lub przyjmowały CBD, 56,6% w porównaniu z 47,1% mieszkańców obszarów wiejskich” – kontynuują badacze.

„59,7% respondentów (1045) próbowało lub zażywało marihuanę, zarówno medycznie, jak i rekreacyjnie, a 12,8% miało kartę medycznej marihuany. Nie było znaczących różnic w zgłaszaniu używania medycznej marihuany między osobami mieszkającymi w wiejskich i miejskich kodach pocztowych, 11,3% w porównaniu do 14,5%.  Spośród osób, które próbowały lub zażywały marihuanę i zdecydowały się odpowiedzieć (586), 53,9% powiedziało lekarzowi rodzinnemu, farmaceucie, pielęgniarce lub innemu pracownikowi służby zdrowia, że próbowali lub zażywali marihuanę. Osoby mieszkające w miejskim kodzie pocztowym częściej twierdziły, że próbowały lub zażywały marihuanę w ciągu ostatniego roku, 34,5% w porównaniu z 25,6%, oraz że powiedziały pracownikowi służby zdrowia o takim użyciu, 59,6% w porównaniu z 47,7%. Respondenci częściej zgłaszali również, że próbowali lub zażywali marihuanę niż CBD, 59,7% w porównaniu z 48,8%, oraz że próbowali lub zażywali marihuanę przez okres dłuższy niż rok, 29,6% w porównaniu z 17,8% w przypadku CBD”. – informują badacze

Rozwój legalnego rynku w USA

Legalna marihuana znacznie rozwinęła się w USA od 1996 roku. Jednakże skomplikowana natura federalnej prohibicji w połączeniu z różnicami w prawie stanowym i utrzymującą się stygmatyzacją społeczną przyniosła niezliczone problemy dla użytkowników, przemysłu, a także rządu.

„Skupiamy się tutaj w szczególności na istotnych relacjach lekarz-pacjent i niechęci pacjentów do informowania swoich pracowników służby zdrowia o używaniu konopi indyjskich, niezależnie od tego, czy jest to legalne, czy nie. Wyraźnie stwierdzamy, że chociaż nie ma różnicy między mieszkańcami wsi i miast Pensylwanii w ich chęci do dyskusji na temat używania CBD, mieszkańcy wsi rzadziej niż mieszkańcy miast zgłaszają używanie marihuany lekarzowi. Jest to godne uwagi w stanie, w którym medyczna marihuana jest legalna, ale rekreacyjne używanie przez dorosłych nie”. – informują naukowcy

Trudności dla pacjentów medycznej marihuany

Wyniki są zgodne z poglądem, że utrzymujące się piętno nadal wpływa na użytkowników medycznej marihuany. Postrzegana i wyrażana stygmatyzacja, w tym w ramach systemu opieki zdrowotnej, pozostaje znaczna nawet po prawie 30 latach legalizacji w Stanach Zjednoczonych. Warto zauważyć, że nawet w Niemczech, gdzie medyczna marihuana jest refundowana przez firmy ubezpieczeniowe od 2017 r., studenci medycyny nie wykazują kompetencji w przepisywaniu terapii medyczną marihuaną.

Oznacza to, że to na lekarzach spoczywa obowiązek edukowania się zarówno w zakresie pojawiających się badań nad skutecznością medyczną, jak i potencjalnymi szkodliwościami medycznej marihuany. I zauważa się to nie tylko w USA.

Piętno związane z konopiami przyczyniło się również do znacznych braków wiedzy w kanadyjskiej edukacji zdrowotnej. Obecnie w całej służbie zdrowia nie ma wystarczających możliwości edukacyjnych i szkoleniowych związanych z konopiami indyjskimi. To prowadzi do błędnych przekonań i nieporozumień. Badania przeprowadzone w Kanadzie i USA pokazują, że stażystom opieki zdrowotnej brakuje wystarczającej wiedzy na temat medycznej marihuany i nie czują się przygotowani do udzielania porad na ten temat. Zgodnie z kanadyjskimi przepisami dotyczącymi konopi indyjskich, tylko pielęgniarki i lekarze mogą zezwolić na ich stosowanie. W obu przypadkach edukacja w zakresie stosowania marihuany do celów terapeutycznych jest słaba.

Możliwe konsekwencje 

„Zarówno brak świadomości lekarzy, jak i ukrywanie przez pacjentów zażywania marihuany przed lekarzem pierwszego kontaktu i innymi specjalistami może mieć poważne konsekwencje. Brak świadomości lekarzy oznacza, że pacjenci są zdani na własne siły w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania dotyczące stosowania medycznej marihuany w leczeniu. Chociaż w niektórych stanach mogą oni przejść standardowe szkolenie, sprzedawcy w przychodniach nie są lekarzami i zwykle koncentrują się bardziej na rodzaju haju, jakiego pragnie pacjent, niż na odpowiedniej dawce i formie. Pacjenci zatajający informacje na temat stosowania marihuany mogą być problematyczni we wdrażaniu holistycznej opieki, jakiej oczekuje się od lekarza pierwszego kontaktu, czyli koordynacji opieki w zakresie różnych specjalności i terapii, których pacjent może oczekiwać. Jeśli lekarz nie jest świadomy używania konopi indyjskich, może przegapić potencjalne negatywne skutki uboczne, interakcje lekowe i nieudane próby odstawienia tradycyjnych leków” – podsumowali badacze.

Czas zacząć przeciwdziałać stygmatyzacji

Problemy związane ze stygmatyzacją i konsekwencjami nieujawniania lekarzowi zażywania marihuany wydają się być spotęgowane w przypadku Amerykanów mieszkających na obszarach wiejskich. Wszyscy cierpiący pacjenci na całym świecie zasługują na możliwość uzyskania bezpiecznego dostępu do terapii medyczną marihuaną i prawidłowo prowadzonego leczenia. Warto do tego dążyć, bo mimo wielu postępów, pracy wciąż jest dużo. Osoby chore zamiast stygmatyzacji i wykluczenia, zasługują na życzliwy stosunek i kompetentą opiekę. Tego oczekują oddając swoje zdrowie w ręce specjalistów.

Jeżeli chcesz rozpocząć terapie medyczną marihuaną to sprawdź naszą zakładkę KLINIKI KONOPNE. Znajdziesz tam specjalistów z takich placówek jak KONOPNA KLINIKA, którzy umiejętnie poprowadzą twoją terapię.

Źródła:

1. Mallinson D.J., Servinsky Jr T.J. (2024). The Journal of Rural Health. Rural reticence to inform physicians of cannabis use. Z linku: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39320049/
2. Rusin M. (2024). Opinia pacjentów o terapii medyczną marihuaną w Polsce